Khái niệm đỉnh dân số mô tả thời điểm dân số của một quốc gia hoặc nền kinh tế đạt mức cao nhất trước khi bắt đầu giảm. Mới đây, các dự báo đã chỉ ra rằng Mỹ, với tư cách là nền kinh tế lớn nhất toàn cầu, có khả năng chưa đạt đến đỉnh dân số trong thế kỷ này, ngụ ý rằng dân số của nước này sẽ tiếp tục tăng sau năm 2100. Những thông tin này đến từ Báo cáo Triển vọng Dân số Thế giới năm 2024 của Liên hợp quốc, một tài liệu quan trọng cung cấp cái nhìn sâu sắc về xu hướng dân số của 40 nền kinh tế trên thế giới.
Báo cáo này đã tính đến nhiều yếu tố quan trọng như tỷ lệ sinh, tỷ lệ tử vong và dân số nhập cư ròng để đưa ra các dự báo chính xác. Dựa trên phân tích này, nhiều quốc gia châu Phi, bao gồm Nigeria, Ethiopia và Cộng hòa Dân chủ Congo, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng dân số trong nhiều thập kỷ tới. Đỉnh dân số của những quốc gia này được dự đoán sẽ đạt vào cuối thế kỷ này. Điều này đặt ra cả thách thức và cơ hội cho các quốc gia này trong việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực, cũng như đảm bảo các dịch vụ xã hội và kinh tế cho dân số ngày càng tăng.
Ngược lại, phần lớn các nền kinh tế châu Á và châu Âu đang đối mặt với xu hướng dân số ổn định hoặc giảm dần. Sự thay đổi này có thể ảnh hưởng đến các chính sách kinh tế và xã hội của các quốc gia trong khu vực. Một trong những quốc gia Đông Nam Á, Việt Nam, cũng có dự báo cụ thể về đỉnh dân số. Theo đó, dân số của Việt Nam dự kiến sẽ đạt khoảng 110 triệu vào năm 2049, sau đó có xu hướng ổn định hoặc giảm nhẹ.
Thông tin này không chỉ giúp các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam hiểu rõ hơn về tương lai dân số mà còn cho phép họ đưa ra những quyết định sáng suốt để phát triển bền vững. Việc quản lý dân số một cách hiệu quả sẽ bao gồm các chiến lược nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống, cải thiện dịch vụ y tế và giáo dục, cũng như tạo ra cơ hội việc làm cho người lao động. Tất cả những yếu tố này sẽ góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội bền vững của Việt Nam trong tương lai.
Nhìn chung, việc hiểu và nắm bắt được xu hướng dân số là điều quan trọng không chỉ với Việt Nam mà còn với tất cả các quốc gia trên thế giới. Qua đó, mỗi quốc gia có thể xây dựng những chính sách phù hợp nhằm tận dụng cơ hội và đối mặt với thách thức mà sự thay đổi dân số mang lại, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
