Ngành ngân hàng đang đối mặt với thách thức lớn trong việc tuyển dụng và đào tạo nhân lực công nghệ để thích ứng với chuyển đổi số, tự động hóa và an ninh mạng trong thời đại số. Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ đã làm thay đổi bộ mặt ngành ngân hàng, đòi hỏi nhân viên không chỉ cần am hiểu nghiệp vụ truyền thống mà còn phải thành thạo kỹ năng công nghệ.
Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng, ngành ngân hàng đang ở trong tình trạng “khát” nhân lực công nghệ. Số liệu thống kê cho thấy, từ năm 2017 đến nay, số lượng người dân trưởng thành có tài khoản ngân hàng đã tăng từ 31% lên 87%, tương ứng với khoảng 200 triệu tài khoản tiền gửi. Số lượng giao dịch tài chính cũng tăng lên 50-100 triệu giao dịch/ngày. Hơn 90% giao dịch của khách hàng được thực hiện qua kênh số, các dịch vụ ngân hàng cũng được tự động hóa.
Ông Dũng cho rằng, để có thể thiết kế và triển khai quy trình nghiệp vụ số, người làm ngân hàng trong giai đoạn hiện nay cần phải song hành giữa kỹ năng nghiệp vụ truyền thống và kỹ năng công nghệ. Việc này đòi hỏi sự thay đổi lớn trong cách thức đào tạo và tuyển dụng nhân lực của ngành ngân hàng.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Hầu hết các phần việc của con người hiện nay đều đã thay đổi. Các nhân viên giao dịch bình thường trước đây xử lý về các kỹ năng nghiệp vụ thì bây giờ phải xử lý sự cố về phần mềm, sự cố khi chuyển nhầm tiền, bị lừa đảo. Điều này đòi hỏi nhân viên phải có kiến thức và kỹ năng mới để đáp ứng yêu cầu của công việc.
Trước tình trạng “khát” nhân lực công nghệ, các ngân hàng thương mại như VPBank, ABBANK và LPBank đã mở rộng tuyển dụng nhân lực công nghệ. Đại diện VPBank cho biết, nếu trước đây các vị trí tuyển dụng chú trọng vào kinh nghiệm ngành, thì hiện nay, bên cạnh chuyên môn, khả năng sử dụng công cụ số để tối ưu hóa công việc là yêu cầu bắt buộc.
PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh – Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng cũng thừa nhận thời điểm này, nguồn cung về nhân lực công nghệ thông tin chưa đủ cầu. Ngành ngân hàng thiếu hụt nguồn cung nhân lực có chuyên môn sâu về công nghệ thông tin. Để giải quyết vấn đề này, PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh đề xuất cần ban hành khung năng lực số cho ngành ngân hàng, theo vị trí công tác.
Cụ thể, PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh cho rằng cần tăng cường hợp tác theo ‘mô hình 3 nhà’: Ngân hàng nhà nước – Các cơ sở đào tạo – Các cơ sở tài chính, khoa học công nghệ. Xây dựng được bộ tiêu chuẩn về đào tạo số cho ngành ngân hàng làm sao gắn kết lý thuyết với thực tiễn, sinh viên được tham gia nhiều hơn vào thực tiễn, có thêm kinh nghiệm, được đào tạo chuyên sâu.
Việc đào tạo và tuyển dụng nhân lực công nghệ trong ngành ngân hàng không chỉ là vấn đề cấp bách mà còn là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành trong thời đại số. Các ngân hàng và cơ sở đào tạo cần phải hợp tác chặt chẽ để xây dựng chương trình đào tạo phù hợp, đáp ứng nhu cầu thực tế của ngành.
Trong bối cảnh hiện nay, việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động ngân hàng ngày càng sâu rộng, đòi hỏi ngành ngân hàng phải có đội ngũ nhân lực công nghệ đủ năng lực để đáp ứng yêu cầu. Do đó, việc đẩy mạnh hợp tác giữa các bên liên quan để đào tạo và tuyển dụng nhân lực công nghệ là việc cần làm ngay.
