Người dân sống gần Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Trị, đã cải thiện đáng kể cuộc sống của mình thông qua các chương trình hỗ trợ sinh kế, giảm thiểu sự phụ thuộc vào rừng và tận hưởng lợi ích lâu dài từ việc bảo vệ thiên nhiên.
Ông Đinh Xuân Hòa, một cư dân tại xã Bố Trạch, là một ví dụ điển hình. Vào năm 2021, ông được hỗ trợ 4 đàn ong để nuôi ong lấy mật. Với vị trí thuận lợi gần Vườn Quốc gia và diện tích nhà ở rộng rãi, đàn ong của ông phát triển rất tốt, cung cấp một nguồn mật thu hoạch ổn định và tạo ra thu nhập đủ cho gia đình ông sinh hoạt. Nhờ đó, ông không còn phải vào rừng đốn gỗ quý để bán như trước đây.
Ở thôn Tăng Hóa, xã Kim Điền, ông Cao Tiến Thân, 60 tuổi, đã bắt đầu một công việc mới là chăn nuôi gà. Trước đó, ông và gia đình của mình sống dựa vào việc đi rừng và kiếm sản vật để bán. Từ năm 2024, gia đình ông được hỗ trợ 90 con gà giống để phát triển kinh tế ngoài nghề đi rừng. Ông tập trung chăm sóc gà, vừa để lấy thịt, lấy trứng phục vụ bữa ăn của gia đình, vừa bán cho các nhà khác để lấy tiền trang trải sinh hoạt. Nhờ sự chăm chỉ, gia đình ông đã thoát nghèo và dần ổn định cuộc sống.
Trưởng thôn Tăng Hóa, Cao Thị Luận, cho biết trong năm 2024, hơn 20 gia đình trong thôn đã được Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng hỗ trợ sinh kế là gà giống. Đây cũng là lựa chọn và đề xuất của chính người dân trong thôn. “Khi nhận được hỗ trợ, bà con hết sức vui mừng. Giá trị của con giống không quá lớn nhưng rất thiết thực để bà con trong thôn quen dần với chu trình làm kinh tế,” chị Cao Thị Luận chia sẻ.
Ông Đinh Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Kim Điền, cho biết qua việc tuyên truyền, vận động và hỗ trợ sinh kế, người dân trong xã đã có công ăn việc làm ổn định. Hiện tại, trên địa bàn xã, các mô hình nuôi lợn lai rừng, gà địa phương đều mang lại thu nhập tốt. Từ đó, tình trạng người dân vào rừng đánh bắt động vật, khai thác gỗ trái phép đã không còn xảy ra.
Đến cuối năm 2024, các chương trình hỗ trợ sinh kế đã triển khai cung cấp cho người dân vùng lân cận hơn 122.500 cây giống các loại, 311 con heo giống, 61 con bò giống, 60 con dê giống, 14.700 con gà giống, và trên 100 đàn ong giống.
Bên cạnh việc cung cấp cây, con giống, hỗ trợ kỹ thuật canh tác, ký kết hợp đồng bảo vệ rừng và đào tạo nghề du lịch, các chương trình thúc đẩy phát triển bền vững tại các khu vực lân cận Vườn Quốc gia còn hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng, cải thiện diện mạo của khu dân cư.
Hàng năm, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng còn ký hợp đồng bảo vệ rừng với người dân thôn, bản vùng đệm, vùng lõi, vùng giáp ranh. Qua đó, tạo việc làm cho người dân địa phương tham gia trực tiếp vào các hoạt động du lịch.
So với trước đây, những tác động trái phép của người dân đến tài nguyên rừng đã được hạn chế ở mức tối đa. Kết quả này có được là nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương và Vườn quốc gia trong việc hỗ trợ sinh kế cho người dân. Đặc biệt, mỗi người dân cũng đã nâng cao ý thức trong việc giữ rừng, bảo vệ để hưởng lợi từ rừng di sản.
