Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nature đã vén màn bí ẩn đằng sau sự gia tăng đột biến của ung thư phổi ở những người chưa từng hút thuốc. Ung thư phổi hiện đang là loại ung thư gây tử vong hàng đầu thế giới và thường mang đến những thách thức lớn trong việc chẩn đoán, điều trị, dẫn đến nhiều bệnh nhân không thể được cứu chữa khi bệnh phát triển đến giai đoạn muộn.
Mặc dù hút thuốc lá vẫn là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ra ung thư phổi, có đến 1 trong 5 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm là những người chưa từng hút thuốc. Đáng báo động hơn, tốc độ gia tăng số ca ung thư phổi ở người không hút thuốc đang diễn ra với một tốc độ đáng kể. Theo Giáo sư Ludmil Alexandrov, chuyên gia về y học tế bào và phân tử tại Đại học California, xu hướng đáng lo ngại này là ngày càng nhiều người chưa từng hút thuốc mắc ung thư phổi, nhưng nguyên nhân vẫn chưa được hiểu rõ.
Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra một mối liên hệ chặt chẽ giữa ô nhiễm không khí và các loại đột biến ADN trong cơ thể, tương tự như những gì xảy ra khi hút thuốc. Tiến sĩ Maria Teresa Landi, nhà dịch tễ học ung thư tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết đây là một vấn đề toàn cầu cấp bách và đang gia tăng, và các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân đằng sau hiện tượng này.
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích mã di truyền của các khối u phổi được lấy từ 871 người chưa từng hút thuốc ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á. Kết quả cho thấy rằng những cư dân sống ở khu vực có mức độ ô nhiễm không khí cao hơn có nhiều đột biến gây ung thư hơn trong các khối u phổi của họ.
Đặc biệt, các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet (PM2.5) đã được liên kết với các đột biến gien, bao gồm gien TP53, vốn có liên quan đến việc hút thuốc lá. PM2.5 có khả năng xâm nhập vào máu và gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như bệnh tim. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã kêu gọi các quốc gia hành động mạnh mẽ hơn để chống lại ô nhiễm, một thủ phạm giết chết 7 triệu người mỗi năm trên toàn cầu.
Một phân tích tổng hợp gần đây cũng đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với mức độ PM2.5 cao làm tăng nguy cơ ung thư phổi thêm 8% và tử vong do căn bệnh này thêm 11%. Với những phát hiện này, các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ nâng cao nhận thức về mối nguy hiểm của ô nhiễm không khí và thúc đẩy các biện pháp hiệu quả để giảm thiểu tác động tiêu cực của nó đối với sức khỏe con người.
Như vậy, cuộc chiến chống lại ung thư phổi không chỉ là cuộc chiến chống lại việc hút thuốc lá, mà còn là cuộc chiến chống lại ô nhiễm không khí và các yếu tố môi trường khác. Qua việc hiểu rõ hơn về nguyên nhân của ung thư phổi ở những người chưa từng hút thuốc, chúng ta có thể xây dựng những chiến lược phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn cho căn bệnh chết người này.
