Gia Lai Đẩy Mạnh Phát Triển Công Nghệ Cao: Đào Tạo 7.500 Kỹ Sư và Chuyên Gia

Tỉnh Gia Lai đang tích cực triển khai Đề án phát triển nguồn nhân lực trong các lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), an toàn và an ninh mạng giai đoạn 2025-2030. Mục tiêu của đề án là đào tạo ít nhất 7.500 kỹ sư, cử nhân và chuyên gia trình độ cao, đáp ứng nhu cầu phát triển công nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam. Đây là một phần trong chiến lược trọng điểm của tỉnh để đón đầu xu hướng chuyển đổi số và phát triển công nghiệp công nghệ cao trên cả nước.

Trường Đại học Quy Nhơn sẽ đóng vai trò chủ lực trong việc thực hiện đề án này, với hệ thống phòng thí nghiệm công nghệ bán dẫn dùng chung được đầu tư 120 tỷ đồng để phục vụ công tác đào tạo và nghiên cứu chuyên sâu. Tại buổi họp báo, đại diện lãnh đạo nhà trường đã giới thiệu về chính sách ưu đãi và cơ hội việc làm dành cho sinh viên theo học các lĩnh vực này.

Sinh viên được vay vốn tín dụng từ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh để đóng học phí và được tỉnh hỗ trợ 100% lãi suất trong suốt thời gian học. Trường hợp cam kết làm việc tại tỉnh tối thiểu 3 năm sau khi tốt nghiệp, sinh viên sẽ được tỉnh chi trả toàn bộ học phí. Ngoài ra, còn có các chính sách học bổng của nhà trường, học bổng tài trợ từ doanh nghiệp đối tác, học bổng Vallet; hỗ trợ ký túc xá, thực tập tại các công ty công nghệ hàng đầu, được ưu tiên tuyển dụng theo chính sách của tỉnh…

Không chỉ các trung tâm lớn như Hà Nội, TP.HCM hay Đà Nẵng mới thiết lập những chính sách ưu đãi đột phá để phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển ngành công nghệ cao. Bắc Ninh cũng là một ví dụ đáng chú ý, với loạt chính sách đi đầu để phát triển mạnh mẽ ngành công nghiệp bán dẫn kể từ năm 2024. Theo đó, cho đến năm 2030, Bắc Ninh sẽ hỗ trợ học phí cho học sinh, người lao động đã tốt nghiệp THPT tham gia học trình độ đại học, cao đẳng, trung cấp theo chương trình đào tạo chất lượng cao và nghề liên quan đến công nghiệp bán dẫn tại cơ sở đào tạo trên địa bàn từ 1.640.000 đồng/tháng/người – 2.940.000/tháng/người tùy theo bậc học và năm học khác nhau.

Đặc biệt, nếu các Giáo sư, Phó giáo sư, Tiến sĩ ở ngoài tỉnh được tuyển dụng, tiếp nhận giảng dạy chương trình cam kết làm việc lâu dài ít nhất 10 năm sẽ được hỗ trợ kinh phí nhà ở 1 tỷ đồng. Trong khi đó, Thạc sĩ nam ngành công nghiệp bán dẫn được hỗ trợ 80 triệu đồng, thạc sĩ nữ được hỗ trợ 100 triệu đồng.

Tháng 4 năm nay, Bộ Tài chính đã công bố dự thảo tín dụng đối với học sinh, sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh học các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán (STEM), trong đó đề xuất sinh viên ngành STEM được vay vốn dưới 500 triệu không cần đảm bảo. Cụ thể, mức vốn cho vay tối đa đối với 1 người học bao gồm tiền sinh hoạt phí tối đa là 5 triệu đồng/tháng, toàn bộ tiền học phí phải đóng của người học. Khách hàng vay vốn dưới 500 triệu đồng không phải thực hiện bảo đảm tiền vay.

Như vậy, ví dụ mức học phí phải đóng của người học là 50 triệu đồng/năm và thời gian học 4 năm thì tổng mức vay vốn tối đa lên tới 440 triệu đồng và không phải thực hiện bảo đảm tiền vay. Chính sách cũng quy định rõ thời hạn giải ngân và trả nợ linh hoạt. Thời hạn giải ngân bắt đầu từ ngày sinh viên nhận khoản vay đầu tiên cho đến ngày kết thúc khóa học. Thời hạn trả nợ sau đó tính bằng đúng thời gian giải ngân kèm theo thời hạn ân hạn tối đa 12 tháng sau khi hoàn thành khóa học.

Dự kiến, ngay sau khi Thủ tướng ký ban hành, Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ công bố thủ tục và quy trình cho vay, triển khai trên toàn quốc. Gói tín dụng ưu đãi dành cho STEM được kỳ vọng sẽ mang đến cú huých mạnh mẽ cho chiến lược đào tạo nhân lực công nghệ của Việt Nam.

Bước đột phá của Việt Nam trong ngành bán dẫn với sự ra mắt của bản thiết kế chip ADC (Analog-to-Digital Converter) do đội ngũ kỹ sư Việt Nam tại công ty Diginal, một thành viên của CT Group, giới thiệu vào cuối tháng 6/2025. Sự kiện này đánh dấu sự phát triển vượt bậc trong lĩnh vực bán dẫn tại Việt Nam và khẳng định khả năng tự chủ trong thiết kế và làm chủ công nghệ lõi.

Trong xu hướng chuyển đổi số toàn diện và xây dựng bản sao số (digital twin) đang ngày càng trở thành động lực phát triển mới, nhu cầu về các hệ thống thông minh có khả năng ‘cảm nhận’, ‘hiểu’, và ‘phản hồi’ chính xác với thế giới vật lý đang trở nên cấp thiết. Chip ADC và DAC (Digital-to-Analog Converter) đóng vai trò quan trọng như cầu nối, biến đổi tín hiệu analog như âm thanh, ánh sáng, nhiệt độ thành dữ liệu số để các vi xử lý, hệ thống AI hay FPGA có thể xử lý dễ dàng. Đồng thời, chúng thực hiện chức năng ngược lại để điều khiển các thiết bị như loa, động cơ hay các module cảm biến.

Chip ADC và DAC đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng, chúng được sử dụng trong các hệ thống radar cảnh giới, vũ khí điều khiển chính xác, máy bay không người lái (UAV), cũng như các hệ thống giám sát và dẫn đường. Trong nông nghiệp thông minh, các cảm biến đo độ ẩm, nhiệt độ, chất lượng đất kết hợp với bộ chuyển đổi ADC/DAC hỗ trợ thu thập dữ liệu thời gian thực và điều khiển hệ thống tưới tiêu tự động, giúp tối ưu hóa năng suất và tiết kiệm tài nguyên.

Đối với ngành công nghiệp ôtô tự hành, chip ADC là thành phần then chốt trong hệ thống camera, cảm biến LiDAR và radar, giúp thu thập hình ảnh, khoảng cách và độ sâu của vật thể xung quanh một cách liên tục và chính xác. Dữ liệu này được chuyển thành tín hiệu số, cho phép thuật toán xử lý nhanh và đảm bảo phản ứng kịp thời với các tình huống giao thông phức tạp.

Trong lĩnh vực thiết bị điện tử tiêu dùng và ứng dụng AI, ADC/DAC giúp tạo ra trải nghiệm âm thanh sống động ở micro, tai nghe, loa thông minh, đồng thời giúp thiết bị thực tế ảo (VR) tái tạo hình ảnh và âm thanh mượt mà và chân thực. Trong y tế, sự chính xác và độ tin cậy của ADC/DAC ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả chẩn đoán và điều trị. Các thiết bị như siêu âm, máy đo nhịp tim, máy chụp cắt lớp vi tính (CT) hay cộng hưởng từ (MRI) đều phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi tín hiệu analog từ cơ thể thành dữ liệu số với độ phân giải cao và nhiễu thấp.

Việt Nam tự thiết kế và sản xuất chip ADC là một bước tiến quan trọng trong việc làm chủ công nghệ bán dẫn. Điều này giúp nâng cao năng lực công nghệ lõi ở khâu thiết kế front-end và tối ưu hệ thống, giảm thiểu sự phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu, tăng tỷ lệ nội địa hóa, kiểm soát chất lượng và bảo mật ngay từ khâu đầu. Việc chủ động làm chủ công nghệ bán dẫn còn góp phần quan trọng vào nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo vệ an ninh quốc phòng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số.

Chip ADC không chỉ là một linh kiện điện tử mà còn được xem như ‘chìa khóa công nghệ’ giúp Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số, khẳng định vị thế và đóng góp vào quá trình chuyển đổi số toàn cầu. Với khả năng tự chủ trong thiết kế và sản xuất chip ADC, Việt Nam có thể tạo ra các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ có hàm lượng công nghệ cao, sẵn sàng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.