Alisa Phạm, một du học sinh Việt Nam 15 tuổi, đã tạo nên lịch sử trong lĩnh vực giáo dục tại New Zealand khi trở thành sinh viên người Việt trẻ tuổi nhất nhận bằng cử nhân. Cô bé sẽ tham dự lễ tốt nghiệp với thành tích ấn tượng này.

Alisa Phạm đã tốt nghiệp ngành nghiên cứu truyền thông tại Trường Đại học Công nghệ Auckland (AUT) và hiện đang theo đuổi hai chương trình thạc sĩ cùng lúc. Dự kiến, cô sẽ hoàn thành chương trình thạc sĩ ngành nghiên cứu triết học về trí tuệ nhân tạo (AI) tại AUT vào cuối năm nay và thạc sĩ ngành tâm lý học của Đại học Harvard (Mỹ) vào năm 2026.

Thành tích của Alisa Phạm đã giúp cô được vinh danh trong top 100 Thần đồng trẻ toàn cầu 2025 (Global Child Prodigy Awards – GCPA 2025) trong lĩnh vực giáo dục. Cô đang nghiên cứu về AI, tâm lý học, truyền thông và an ninh mạng. Bên cạnh đó, cô cũng làm trợ lý nghiên cứu cùng giảng viên Jennie Watts tại AUT.

Alisa Phạm chia sẻ rằng cô luôn xác định mình trong lĩnh vực tri thức, phân tích mọi khía cạnh, đặt câu hỏi đa chiều, phản biện và tìm ra giải pháp mới. Cô cũng muốn ứng dụng kiến thức vào quá trình học tập lẫn sinh hoạt hàng ngày.

Cô cũng mong muốn chia sẻ với các bạn học sinh đồng trang lứa trong nước về các phương pháp học tập, sự độc lập trong tư duy cùng những kỹ năng mềm. Để đạt được mục tiêu này, Alisa Phạm đã kiến tạo Ozone Points, một nền tảng trực tuyến giúp trẻ em, phụ huynh và mọi người tiếp cận, tham gia đăng ký trồng cây, giữ gìn môi trường thiên nhiên và góp phần hạn chế tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu.

Alisa Phạm tin rằng sức mạnh lớn nhất của chúng ta là đoàn kết và thấu hiểu lẫn nhau để hướng tới tương lai bền vững, hạnh phúc cho tất cả mọi người. Cô muốn theo đuổi việc học tập suốt đời và không ngừng phát triển.

AUT là một trong những trường đại học hàng đầu tại New Zealand, cung cấp nhiều chương trình học tập đa dạng và chất lượng cao. Alisa Phạm đã thể hiện khả năng học tập xuất sắc và đam mê của mình tại trường.

Đại học Harvard là một trong những trường đại học hàng đầu thế giới, và việc Alisa Phạm được chấp nhận vào chương trình thạc sĩ ngành tâm lý học của trường là một thành tích ấn tượng.

Một nghiên cứu gần đây của nhà nghiên cứu Frank J. Sulloway từ Đại học Harvard đã đưa ra những phát hiện thú vị về mối quan hệ giữa thứ tự sinh và đặc điểm tính cách của hàng nghìn người. Theo đó, những người con cả trong gia đình thường có xu hướng cầu toàn, có tổ chức, thích kiểm soát và nghiêm túc hơn so với các em út. Những đặc điểm này thường thấy ở các nhà lãnh đạo.

Theo Sulloway, việc trở thành con cả thường đi kèm với trách nhiệm và kỳ vọng lớn hơn từ bố mẹ. Điều này đã giúp họ hình thành lối sống có trách nhiệm, tuân thủ quy tắc và có khả năng kiểm soát bản thân tốt hơn từ sớm. Khi trưởng thành, họ có xu hướng đảm nhận các vị trí lãnh đạo trong công việc. Điều này cho thấy rằng thứ tự sinh có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình tính cách và sự nghiệp của một người.

Một số nghiên cứu tiếp theo đã củng cố quan điểm của Sulloway. Khảo sát của CareerBuilder (Mỹ) chỉ ra rằng con cả chiếm tỷ lệ cao nhất trong nhóm làm quản lý, điều hành. Tại Anh, một cuộc khảo sát của YouGov cũng ghi nhận tỷ lệ người tự mô tả bản thân là ‘nghiêm túc, có định hướng rõ ràng’ cao nhất rơi vào nhóm con đầu lòng. Điều này cho thấy rằng những đặc điểm tính cách này không chỉ xuất hiện ở một số cá nhân mà còn phổ biến trong một nhóm lớn người.

Nhiều người thành công trong giới công nghệ và chính trị cũng là con cả, chẳng hạn như Jeff Bezos – nhà sáng lập Amazon, Elon Musk – CEO Tesla và SpaceX, và Angela Merkel – cựu Thủ tướng Đức. Những ví dụ này cho thấy rằng việc là con cả không phải là một yếu tố quyết định duy nhất cho sự thành công, nhưng có thể đóng góp vào việc hình thành những đặc điểm tính cách giúp họ đạt được thành công.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo không nên tuyệt đối hóa vai trò của thứ tự sinh. TS Kevin Leman, nhà tâm lý học, cho rằng cách bố mẹ đối xử và môi trường giáo dục mới định hình tính cách một cách rõ ràng nhất. Điều này cho thấy rằng mặc dù thứ tự sinh có thể đóng góp vào việc hình thành tính cách, nhưng không phải là yếu tố duy nhất quyết định sự phát triển của một người.

Vì thế, dù là con cả hay con út, điều quan trọng không phải là bạn sinh thứ mấy, mà là bạn đã lớn lên như thế nào. Môi trường giáo dục, cách bố mẹ đối xử và kinh nghiệm sống đều đóng góp vào việc hình thành tính cách và sự thành công của một người. Việc hiểu được những yếu tố này có thể giúp chúng ta phát triển một cách toàn diện và đạt được thành công trong cuộc sống.