TP.HCM đang lên kế hoạch chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho các tài xế công nghệ và giao hàng, với mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm không khí và tác động tích cực đến môi trường. Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thành dự thảo ‘Đề án Chuyển đổi xe hai bánh từ xe xăng sang điện cho tài xế công nghệ và giao hàng tại TP.HCM’, dự kiến trình lên UBND thành phố trong thời gian tới.

Đề xuất chính sách trong đề án này bao gồm miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế VAT đối với xe máy điện do tài xế công nghệ đứng tên khi mua mới. Thời gian áp dụng dự kiến từ tháng 1/2026 đến tháng 12/2029. Bên cạnh đó, HIDS cũng kiến nghị thiết lập cơ chế cho vay vốn ưu đãi lãi suất thấp, với lãi suất trần khoảng 6%/năm, giúp tài xế dễ tiếp cận nguồn vốn mua xe điện.

Thực tế, các tài xế công nghệ tại TP.HCM di chuyển trung bình 80-120 km mỗi ngày, gấp 3-4 lần so với người dân thông thường. Điều này đồng nghĩa với việc chuyển đổi một chiếc xe máy chạy xăng của tài xế công nghệ sang xe máy điện có tác động giảm phát thải lớn gấp nhiều lần so với xe hai bánh cá nhân khác.

Đề án của HIDS đưa ra 4 giai đoạn thực hiện. Giai đoạn 1, từ tháng 1/2026, bắt đầu áp dụng các chính sách ưu đãi và ngừng cấp phù hiệu mới cho xe máy xăng. Giai đoạn 2, từ tháng 1/2027, hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định. Giai đoạn 3, từ tháng 1/2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Giai đoạn 4, từ tháng 12/2029, cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.

Theo HIDS, giá trị trung bình năm của hàm lượng bụi mịn PM2.5 ở TP.HCM cao gấp từ 2,5 đến 4,7 lần so với ngưỡng do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị. Hoạt động giao thông vận tải được xem là một trong những nguồn phát thải chính làm ô nhiễm không khí tại TP.HCM. Vì vậy, việc chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm không khí và bảo vệ môi trường.

Sau khi được trình lên UBND thành phố, đề án sẽ đi qua các bước góp ý và thẩm định tính pháp lý cho các đề xuất chính sách. Sau đó, TP.HCM sẽ gửi kiến nghị ra Trung ương, hy vọng nhận được sự ủng hộ và hỗ trợ để triển khai đề án này một cách hiệu quả.

Mạng lưới Đầu tư Tác động Toàn cầu (GIIN) mới đây đã giới thiệu một khuôn khổ đầu tư giải pháp khí hậu nhằm hỗ trợ các chủ sở hữu tài sản trong việc định hướng danh mục đầu tư của họ phù hợp với các mục tiêu khí hậu toàn cầu và lộ trình giảm phát thải. Được ra mắt trong Tuần lễ Hành động vì Khí hậu tại London, khuôn khổ này cung cấp một lộ trình cụ thể cho các nhà đầu tư để lựa chọn các chiến lược đầu tư vừa đảm bảo lợi nhuận tài chính vừa đóng góp vào việc hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 2°C.

Khuôn khổ đầu tư giải pháp khí hậu của GIIN tập trung vào việc mở rộng các công nghệ và tài sản giúp cắt giảm phát thải trên quy mô toàn nền kinh tế. Điều này thể hiện sự khác biệt với các chiến lược khí hậu thông thường, vốn chỉ tập trung vào giảm phát thải của danh mục đầu tư. Bằng cách này, GIIN hướng đến việc tạo ra một tác động tích cực và có ý nghĩa đối với môi trường thông qua việc đầu tư có chủ đích.

Khuôn khổ này bao gồm hai trụ cột chính. Thứ nhất, nó cung cấp các khái niệm nền tảng để phân biệt rõ ràng giữa đầu tư giải pháp khí hậu với các chiến lược ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) hoặc thích ứng. Thứ hai, nó đưa ra các tiêu chí đánh giá áp dụng cho mọi loại tài sản, bao gồm bốn yếu tố chính: luận điểm khí hậu, định lượng, ưu tiên hóa và quản trị bất định. Những tiêu chí này giúp đảm bảo rằng các khoản đầu tư không chỉ mang lại lợi nhuận tài chính mà còn đóng góp vào việc giảm phát thải khí nhà kính và chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp.

Ông Sean Gilbert, Giám đốc mạng lưới nhà đầu tư của GIIN, nhấn mạnh rằng khuôn khổ hướng dẫn này mở ra con đường để các nhà đầu tư xác định các chiến lược vừa mang lại lợi nhuận tài chính vừa có chủ đích xây dựng danh mục đầu tư thực hiện các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Với cách tiếp cận có chủ đích, khung giúp nhận diện các khoản đầu tư mang tính chuyển đổi và thúc đẩy quá trình chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp một cách hiệu quả.

Khuôn khổ này đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng từ các nhà đầu tư về những công cụ đơn giản, dễ sử dụng để đánh giá tính đáng tin cậy của các cơ hội đầu tư xanh mà không cần kiến thức sâu về khoa học khí hậu hay mô hình thị trường. Đại diện của GIIN cũng nhấn mạnh rằng đầu tư khí hậu cần vượt qua những nhãn mác bề ngoài để hướng tới các giải pháp thực chất, tạo ra tác động hệ thống và lâu dài cho mục tiêu khí hậu toàn cầu.

Để biết thêm thông tin về khuôn khổ đầu tư giải pháp khí hậu của GIIN, bạn có thể truy cập vào trang web chính thức của tổ chức này tại https://www.giin.org/ . Tại đây, bạn sẽ tìm thấy các tài liệu chi tiết và cập nhật nhất về các sáng kiến và hướng dẫn đầu tư của GIIN trong lĩnh vực khí hậu và tác động toàn cầu.

Trước thềm Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP30) diễn ra vào tháng 11 tại Belém, Brazil, các chuyên gia và lãnh đạo nước này đang lên tiếng kêu gọi đưa kinh tế tuần hoàn trở thành ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự. Đây là giải pháp quan trọng để giảm thiểu phát thải khí nhà kính, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và phục hồi các hệ sinh thái đang bị suy thoái nghiêm trọng.

Hiện nay, thế giới đang vận hành theo mô hình kinh tế tuyến tính bao gồm các bước khai thác, sử dụng và vứt bỏ. Tuy nhiên, mô hình này đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho môi trường. Theo báo cáo ‘Circularity Gap 2025’, chỉ có 6,9% vật liệu trong nền kinh tế toàn cầu được tái chế, giảm so với mức 9,1% vào năm 2015. Việc khai thác và chế biến nguyên liệu thô cũng chiếm tới 55% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu và là nguyên nhân chính gây ra mất đa dạng sinh học.

Kinh tế tuần hoàn đề xuất một cách tiếp cận khác biệt, tập trung vào thiết kế thông minh, tận dụng công nghệ số và chuyển đổi từ sở hữu sản phẩm sang sử dụng dịch vụ. Mục tiêu của mô hình này là giữ giá trị của tài nguyên trong nền kinh tế càng lâu càng tốt, giảm thiểu lãng phí và giảm áp lực lên môi trường. Để chuyển đổi hiệu quả, cần kết hợp giữa chính sách thông minh và hợp tác toàn cầu.

Tại Diễn đàn Kinh tế Tuần hoàn Thế giới gần đây ở São Paulo, các chuyên gia đã kêu gọi hành động khẩn cấp. Đại sứ Brazil và Chủ tịch COP30, ông Andre Correa do Lago, khẳng định kinh tế tuần hoàn là công cụ then chốt để chống biến đổi khí hậu nhanh nhất có thể.

Tuy nhiên, hiện chỉ có khoảng 27% quốc gia lồng ghép các hành động về kinh tế tuần hoàn vào kế hoạch đóng góp quốc gia của mình. Brazil, với vai trò là quốc gia đăng cai COP30, có cơ hội để dẫn đầu trong lĩnh vực này. Brazil đã có chiến lược kinh tế tuần hoàn quốc gia và cần tích hợp mạnh mẽ kế hoạch đó vào mục tiêu giảm phát thải đến năm 2035.

Để củng cố vai trò tiên phong, Brazil có thể học hỏi từ Phần Lan bằng cách bổ nhiệm một đại sứ chuyên trách về kinh tế tuần hoàn. Tổ chức một ngày hội thảo chuyên đề và một bàn tròn cấp cao về kinh tế tuần hoàn tại COP30 sẽ giúp nâng cao tầm quan trọng của lĩnh vực này trên trường quốc tế.

Chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp giải quyết vấn đề môi trường mà còn mở ra cơ hội để định hình lại vai trò của các nước đang phát triển như Brazil.

Thị trường carbon đang nổi lên như một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh trên toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia đang hướng tới phát triển bền vững và giảm phát thải ròng xuống ‘0’. Tại Việt Nam, với cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, việc xây dựng thị trường carbon minh bạch, hiệu quả và đủ năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế đang là một ưu tiên hàng đầu.

Trong diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới, tổ chức tại Hà Nội vào ngày 18/7, các chuyên gia đã chia sẻ quan điểm về việc phát triển thị trường carbon như một giải pháp chiến lược giúp Việt Nam thực hiện hiệu quả cam kết Net Zero. Ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), nhấn mạnh rằng việc phát triển thị trường carbon là một trong những giải pháp quan trọng. Bằng cách định giá phát thải và khuyến khích công nghệ sạch, thị trường này tạo ra động lực tài chính, thúc đẩy các sáng kiến giảm phát thải và giúp Việt Nam tiếp cận các nguồn lực quốc tế.

Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển thị trường carbon với mục tiêu kết nối thị trường trong nước với các cơ chế quốc tế. Các nền tảng pháp lý quan trọng đang được củng cố, bao gồm Nghị định số 06/2022/NĐ-CP và Nghị định số 119/2025/NĐ-CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, cũng như dự thảo Nghị định về sàn giao dịch carbon do Bộ Tài chính xây dựng.

Bên cạnh đó, các sáng kiến từ doanh nghiệp và cộng đồng địa phương cho thấy tiềm năng lớn trong việc phát triển tín chỉ carbon ở các lĩnh vực như nông nghiệp, lâm nghiệp, năng lượng tái tạo và xử lý chất thải. Tuy nhiên, thị trường carbon tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn định hình nền móng với nhiều khoảng trống cần được lấp đầy. Một trong những điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là hệ thống đo lường, báo cáo và thẩm định (MRV) chưa đồng bộ, thiếu công cụ số hóa.

Ông Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, cho rằng thị trường carbon chỉ có thể hoạt động hiệu quả khi có một hệ thống đo lường, báo cáo, thẩm định đáng tin cậy và tương thích với quốc tế.

Bên cạnh khung pháp lý, các chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò của nền tảng tài chính trong việc phát triển thị trường carbon. Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, bà Betty Palard, CEO ESG Climate Consulting, cho rằng Việt Nam có nhiều lợi thế để tham gia sâu vào thị trường carbon. Tuy nhiên, để tín chỉ carbon của Việt Nam có giá trị cao trên thị trường quốc tế, cần có một chiến lược xây dựng thương hiệu quốc gia dựa trên xác minh khoa học, truyền thông hiệu quả và tầm nhìn dài hạn từ các nhà hoạch định chính sách.

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) đã phối hợp tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Sự kiện này nhằm cung cấp thông tin cập nhật về xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến.

Việt Nam là một trong những quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (Hội nghị COP26), Việt Nam đã cam kết đạt Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp lớn để cắt giảm phát thải trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng; đồng thời chú trọng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

TS Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, cho rằng cam kết Net Zero là hết sức cần thiết để giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thúc đẩy chuyển đổi sang phát triển xanh; đồng thời giúp Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế, thu hút các nguồn lực đầu tư cho các mục tiêu phát triển.

“Lộ trình đến Net Zero của Việt Nam không còn dài. 25 năm tới đây sẽ là một chặng đường đầy thách thức khi phải thực hiện nhiều mục tiêu kép, vừa nỗ lực giảm phát thải vừa nỗ lực đạt mục tiêu tăng trưởng cao để vươn tới là quốc gia phát triển, có thu nhập cao. Hành trình này rất cần có sự chung tay mạnh mẽ của cả cộng đồng”, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh.

Diễn đàn tập trung vào việc cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng thảo luận về thị trường carbon, bao gồm việc xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát chỉ cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát chỉ cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Bộ Tài chính cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Nghị định về Sàn giao dịch carbon. Sàn giao dịch này sẽ tập trung quản lý và giao dịch các tín chỉ carbon trong nước theo tiêu chuẩn trong nước, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia.

“Tuy vậy, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn. Mô hình sàn giao dịch carbon cần được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm tính công khai, minh bạch và hiệu quả giao dịch”, ông Thọ nhấn mạnh.