Thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM) đang đối mặt với thách thức lớn trong việc quản lý và giám sát hoạt động đăng kiểm phương tiện cơ giới sau khi sáp nhập với tỉnh Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu. Quá trình sáp nhập này đã dẫn đến số lượng phương tiện và cơ sở đăng kiểm tăng lên đáng kể, đòi hỏi sự nâng cao năng lực quản lý và giám sát để đảm bảo hiệu quả và chất lượng dịch vụ.

Sở Xây dựng TP HCM đã có đề nghị Bộ Xây dựng và Cục Đăng kiểm Việt Nam hỗ trợ chia sẻ dữ liệu liên quan đến hoạt động đăng kiểm tại TP HCM. Dữ liệu này bao gồm số lượng và danh sách các phương tiện đã đăng kiểm, cũng như tài khoản để truy cập tra cứu dữ liệu về kết quả kiểm định. Việc chia sẻ dữ liệu này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp TP HCM phát hiện kịp thời các bất thường và đánh giá hoạt động đăng kiểm tại các cơ sở kiểm định.

Để nâng cao hiệu quả quản lý, Sở Xây dựng TP HCM cũng đang nghiên cứu xây dựng phần mềm quản lý toàn diện về hoạt động đăng kiểm xe cơ giới trên địa bàn TP HCM. Phần mềm này sẽ giúp tập trung và đồng bộ hóa dữ liệu từ các cơ sở đăng kiểm khác nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho việc theo dõi, giám sát và đưa ra quyết định.

Hiện tại, TP HCM sở hữu một lượng lớn phương tiện giao thông, khoảng 9 triệu mô tô, xe máy. Để góp phần bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn giao thông, TP HCM đang xây dựng Đề án kiểm soát khí thải phương tiện. Mục tiêu của đề án là chuyển đổi năng lượng xanh cho nhóm xe buýt và tiến tới kiểm soát khí thải xe máy đối với những phương tiện cũ kỹ.

Để phục vụ tốt hơn công tác quản lý nhà nước về hoạt động đăng kiểm xe cơ giới, Sở Xây dựng TP HCM cần có dữ liệu chia sẻ từ Cục Đăng kiểm để giám sát và theo dõi. Việc này không chỉ giúp đảm bảo an toàn giao thông mà còn phục vụ người dân tốt hơn. Thông qua dữ liệu được chia sẻ, các cơ quan chức năng có thể đưa ra những quyết định sáng suốt và kịp thời trong việc quản lý và điều chỉnh hoạt động đăng kiểm trên địa bàn thành phố.

Quản lý và giám sát hoạt động đăng kiểm phương tiện cơ giới là một nhiệm vụ quan trọng trong việc đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ môi trường. Với sự hỗ trợ từ Bộ Xây dựng và Cục Đăng kiểm Việt Nam, TP HCM kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả trong công tác này, góp phần xây dựng một môi trường giao thông an toàn và bền vững cho người dân.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ban hành chỉ thị số 20/CT-TTg về một số nhiệm vụ cấp bách nhằm ngăn chặn và giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Theo đó, lãnh đạo Chính phủ giao thành phố Hà Nội thực hiện các giải pháp và biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, lộ trình đến ngày 1/7/2026 không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1; từ ngày 1/1/2028 không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.

Thủ đô Hà Nội hiện có hơn 6,9 triệu xe máy, phần lớn chạy xăng, góp phần đáng kể vào ô nhiễm không khí trên địa bàn. Chỉ thị 20, với lộ trình như nêu trên là nỗ lực đưa Hà Nội bắt kịp xu thế đô thị bền vững. Tuy nhiên, kế hoạch này không mới. Từ năm 2017, Hà Nội đã thông qua Đề án hạn chế xe máy đến năm 2030, thế nhưng tiến độ ì ạch: giao thông công cộng chỉ đáp ứng 20% nhu cầu, trạm sạc xe điện còn lác đác (khoảng 200 điểm), và kiểm soát khí thải xe máy gần như chưa làm.

Người dân rất quan tâm đến lộ trình này là điều dễ hiểu. Xe buýt điện hay tàu điện Cát Linh – Hà Đông chưa đủ sức thay thế xe máy – “người bạn” len lỏi mọi ngõ ngách, hợp với lối sống Hà Nội. Xe điện thì đắt, 30-50 triệu đồng/chiếc, trong khi trạm sạc còn hiếm. Chính sách ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường là cần thiết, nhưng nhiều bài toán cần lời giải cụ thể để tạo sự đồng thuận.

Nhìn ra thế giới, nhiều nơi đã biến chính sách xanh thành câu chuyện của dân chúng. London (Vương quốc Anh) áp dụng “khu vực phát thải thấp” (ULEZ) từ năm 2019, thu phí xe xăng, trợ giá xe điện, và mở rộng xe buýt điện, giúp giảm 20% khí thải giao thông sau ba năm. Hà Nội cần tham khảo kinh nghiệm, nhưng phải sáng tạo để chính sách thành câu chuyện của người dân.

Để thực hiện lộ trình, Hà Nội cần “chạy nước rút” xây hạ tầng: tăng xe buýt điện, hoàn thiện tàu điện Nhổn – Ga Hà Nội, mở rộng trạm sạc lên 1.000 điểm trước 2026. Thứ hai, chính quyền nên tính toán có hỗ trợ tài chính thiết thực, ví dụ trợ giá 30-50% xe điện, trả góp 0% lãi suất, thu mua xe máy cũ để giảm gánh nặng.

Nhưng mấu chốt là truyền thông phải khiến người dân thấy mình là nhân vật chính. Thành phố có thể tổ chức “Ngày xe điện Hà Nội”, cho dân thử xe miễn phí, cá nhân hóa xe bằng sticker (nhãn dán), màu sắc để thu hút giới trẻ. Tuyển “đại sứ xanh” từ shipper, sinh viên, tiểu thương, để họ chia sẻ trải nghiệm trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội.

Chuyển đổi xanh không chỉ là thay xe, mà là thay đổi tư duy. Hà Nội có tiềm năng lớn, với ngân sách mạnh và sự ủng hộ từ trung ương. Nhưng cần đưa chỉ thị 20 trở thành câu chuyện của mỗi người dân.

UBND TP Huế vừa ban hành kế hoạch chuyển đổi sử dụng từ xe xăng sang xe điện đối với xe buýt và xe khách nội tỉnh, nhằm thực hiện mục tiêu chuyển đổi năng lượng xanh trong lĩnh vực giao thông vận tải giai đoạn 2025-2030. Kế hoạch này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa ngành giao thông và bảo vệ môi trường tại thành phố Huế.

Theo kế hoạch, từ năm 2025, 100% xe buýt đầu tư mới hoặc thay thế đều phải sử dụng xe điện hoặc năng lượng xanh. Điều này áp dụng cho cả các tuyến hiện có và các tuyến mới mở. Việc chuyển đổi này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải hành khách tại thành phố. Thành phố cũng đặt mục tiêu đến năm 2030, 60% phương tiện taxi hoạt động trên địa bàn sẽ sử dụng xe điện. Đồng thời, ít nhất 30% xe vận tải hành khách theo hợp đồng đầu tư mới hoặc thay thế cũng phải sử dụng năng lượng xanh.

Về hạ tầng trạm sạc, đến cuối năm 2025, TP Huế phấn đấu hoàn thiện hệ thống trạm sạc cơ bản để phục vụ nhu cầu vận tải hành khách. Đến năm 2030, mỗi xã/phường trong thành phố sẽ có ít nhất một trạm sạc, đáp ứng nhu cầu của tổ chức, cá nhân sử dụng xe điện. Sự phát triển của hạ tầng trạm sạc là yếu tố quan trọng để khuyến khích việc sử dụng xe điện, giảm bớt lo ngại về việc sạc pin và tăng cường khả năng sử dụng xe điện trong đời sống hàng ngày.

UBND TP Huế xác định chuyển đổi năng lượng xanh là nhiệm vụ quan trọng, góp phần hiện đại hóa ngành giao thông, thúc đẩy tăng trưởng xanh và hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050 theo chỉ đạo của Chính phủ. Việc chuyển đổi sang sử dụng xe điện và năng lượng xanh không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn giúp thành phố Huế phát triển bền vững, đồng bộ và hiện đại. Đây là một bước đi đúng đắn và cần thiết trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang trở thành một thách thức toàn cầu.

Trước những thách thức và cơ hội trong việc chuyển đổi năng lượng xanh, thành phố Huế cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của xe điện và năng lượng xanh. Đồng thời, cần có các chính sách hỗ trợ phù hợp để khuyến khích doanh nghiệp và người dân tham gia vào quá trình chuyển đổi này. Với sự quyết tâm và nỗ lực của cả hệ thống chính quyền và người dân, thành phố Huế hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu chuyển đổi năng lượng xanh trong lĩnh vực giao thông vận tải như đã đề ra.

TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2029 sẽ chuyển đổi toàn bộ 400.000 xe máy xăng của tài xế công nghệ và giao hàng sang xe điện. Đây là một phần trong kế hoạch kiểm soát khí thải chung của thành phố, nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và hướng tới phát triển bền vững.

Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thiện dự thảo đề án, trong đó đề xuất một lộ trình chuyển đổi cụ thể và các chính sách hỗ trợ cho tài xế. Theo đề án, đến năm 2029, thành phố sẽ giảm 100% lượng khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm phương tiện này. Để đạt được mục tiêu này, HIDS đề xuất chia lộ trình chuyển đổi thành 4 giai đoạn.

Giai đoạn 1 (từ nay đến tháng 12.2026) sẽ đạt 30% – tương đương khoảng 120.000 xe được chuyển đổi. Giai đoạn 2 (đến tháng 12.2027) đạt 50% – tương đương khoảng 200.000 xe. Tiếp theo là giai đoạn 3 (đến tháng 12.2028) sẽ chuyển đổi khoảng 320.000 xe, đạt 80% và tới tháng 12.2029 là thời điểm kết thúc giai đoạn 4 – hoàn thành chuyển đổi 400.000 phương tiện, đạt 100%.

Thạc sĩ Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (thuộc HIDS) cho biết, việc chuyển đổi 400.000 xe hai bánh của tài xế công nghệ sang xe điện là bước đi mang tính chiến lược, tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh như nhân lực, chuỗi cung ứng và hạ tầng đô thị. Do đó, cần một hành lang pháp lý rõ ràng, đủ mạnh để đảm bảo trách nhiệm và phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp vận tải công nghệ, nhà sản xuất cũng như đội ngũ tài xế.

HIDS đề xuất từ tháng 1.2026 bắt đầu áp dụng những chính sách ưu đãi đồng thời ngừng cho phép đăng ký mới phù hiệu (ngừng ký hợp đồng mới) đối với tài xế xe máy xăng có nhu cầu tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ. Các tài xế sử dụng xe xăng đăng ký và được chấp nhận trước thời điểm này vẫn hoạt động bình thường và cần có kế hoạch chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.

Từ tháng 1.2027, hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định. Từ tháng 1.2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Từ tháng 12.2029 sẽ cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.

Để triển khai đề án, thành phố sẽ trao quyền cho UBND cấp cơ sở tạm thời mở ‘làn xanh’ chỉ dành cho xe điện nếu tỷ lệ điện hóa giao thông trên địa bàn cao hơn 70% sau mỗi năm báo cáo, hoặc trao quyền cho HĐND cấp cơ sở ban hành nghị quyết phủ xanh giao thông toàn địa bàn nếu tỷ lệ điện hóa giao thông trên địa bàn cao hơn 90% sau mỗi năm báo cáo để tạo thêm áp lực tuân thủ.

Theo tính toán, nếu TP thay thế toàn bộ khoảng 400.000 xe máy xăng của các tài xế bằng xe máy điện, lượng khí CO2 có thể giảm tới 750 tấn trong vòng 5 năm, đồng thời giảm đáng kể NOx và bụi mịn PM2.5, góp phần cải thiện chất lượng không khí đô thị. Một xe điện 2 bánh chỉ tiêu tốn từ 3.000 – 5.000 đồng cho mỗi lần sạc, đủ cung cấp năng lượng di chuyển từ 50 – 80 km, thấp hơn đáng kể so với chi phí xăng dầu.

HIDS đề xuất TP.HCM triển khai đồng loạt nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực như: Miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế giá trị gia tăng cho xe điện 2 bánh do tài xế công nghệ khi mua mới trong suốt giai đoạn triển khai đề án từ tháng 1.2026 đến tháng 12.2029; cung cấp khoản vay hỗ trợ mua xe và pin dự phòng với thời hạn vay linh hoạt từ 24 tháng đến 30 tháng, lãi suất ưu đãi thấp hơn mặt bằng thị trường thông qua các ngân hàng thương mại hợp tác, các tổ chức tín dụng vi mô.

Sau khi đã cân bằng cả chi phí vận hành và chi phí khấu hao của hai loại xe, HIDS tính toán tài xế sẽ tiết kiệm được từ 300.000 đồng – 400.000 đồng hàng tháng nhờ chuyển sang xe điện. Sau một năm, khoản tiết kiệm này có thể lên đến gần 5 triệu. Thêm vào đó, công nghệ pin lithium-ion hiện nay đang phát triển một cách nhanh chóng. Nhờ vậy, dung lượng pin và tuổi thọ pin đang không ngừng được cải thiện. Vì thế, trong tương lai lâu dài, người sử dụng xe nói chung và tài xế công nghệ nói riêng sẽ được hưởng lợi về mặt kinh tế, thậm chí có thể hoàn vốn mua xe điện sau vài năm.

Chuyển đổi sang phương tiện xanh đã trở thành một xu thế không thể đảo ngược trong nỗ lực bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Tại buổi tọa đàm ‘Chuyển đổi giao thông xanh: Xu thế không thể đảo ngược’ do Báo Lao động tổ chức, các chuyên gia và nhà quản lý đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe điện.

TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, khẳng định rằng mặc dù xe máy xăng rất tiện lợi, nhưng người dân cần sẵn sàng từ bỏ vì lợi ích của sức khỏe và môi trường. Ông cũng cho biết Hà Nội đang dự kiến hỗ trợ tài chính trực tiếp để người dân yên tâm chuyển đổi sang xe máy điện. “Việc chuyển đổi này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe của người dân”, ông Tùng nhấn mạnh.

TS. Khuất Việt Hùng, Chủ tịch HĐQT Metro Hà Nội, cho rằng việc chuyển đổi thói quen sử dụng xe máy chạy xăng sang xe điện là cần thiết và có thể thực hiện được. Ông đưa ra ví dụ về việc cấm nồng độ cồn trước đây và sự thay đổi trong nhận thức của người dân về vấn đề này. “Người dân đã quen với việc sử dụng xe máy xăng, nhưng đã đến lúc chúng ta cần thay đổi để bảo vệ môi trường và sức khỏe của chính mình”, ông Hùng nói.

Các chuyên gia cũng thảo luận về các giải pháp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện, bao gồm việc tổ chức lại giao thông, đặc biệt là giao thông công cộng. Hà Nội đang tính đến việc phát triển hệ thống tàu điện và hạ tầng kết nối để giúp người dân dễ tiếp cận và gửi xe tại nhiều điểm. Ông Ngô Việt Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ôtô thể thao Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi phương tiện xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.

Ông Dũng cũng đề xuất rằng Hà Nội cần tổ chức lại giao thông, bố trí trạm sạc và chỗ đỗ xe phù hợp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện. “Chúng ta cần tạo điều kiện thuận lợi để người dân chuyển đổi sang xe máy điện, giúp họ yên tâm sử dụng phương tiện xanh”, ông Dũng nói.

Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng để loại bỏ dần phương tiện ôtô, xe máy chạy xăng dầu gây ô nhiễm. Hà Nội được yêu cầu thực hiện lộ trình từ ngày 1.7.2026 không còn xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1. Từ 1.1.2028, hạn chế ôtô cá nhân chạy xăng trong Vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, mở rộng áp dụng với toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi Vành đai 3.

Thành phố Hồ Chí Minh đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của giao thông xanh, với nhiều đề án quan trọng được đưa ra. Tại một buổi họp báo gần đây, Sở Xây dựng thành phố đã cung cấp thông tin chi tiết về các đề án chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông vận tải đang được nghiên cứu và xây dựng.

Theo thông tin được cung cấp, Viện Nghiên cứu phát triển thành phố Hồ Chí Minh đang trong quá trình hoàn thiện đề án chuyển đổi xe máy từ sử dụng xăng sang điện cho các tài xế xe ôm công nghệ và giao hàng tại thành phố. Đề án này có mục tiêu chính là giảm thiểu ô nhiễm môi trường và cải thiện chất lượng không khí tại thành phố.

Đề án sẽ tập trung vào việc đề xuất các giai đoạn chuyển đổi phù hợp, cũng như các chính sách hỗ trợ cần thiết cho các tài xế và người dân khi chuyển sang sử dụng xe máy điện. Điều này bao gồm việc hỗ trợ tài chính, cơ sở hạ tầng sạc điện, và các ưu đãi khác để khuyến khích việc sử dụng xe điện.

Bên cạnh đó, đề án cũng sẽ trình bày lộ trình triển khai thực hiện cụ thể, bao gồm cả việc phối hợp với các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và các bên liên quan để đảm bảo việc chuyển đổi diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.

Việc chuyển đổi sang xe máy điện không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn góp phần xây dựng một nền giao thông bền vững cho thành phố. Thành phố Hồ Chí Minh hy vọng rằng với các đề án như thế này, sẽ có thể tạo ra một môi trường sống trong lành và thân thiện hơn cho người dân.

Thông tin chi tiết hơn về đề án có thể được tìm thấy trên trang web của Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh và các kênh thông tin chính thức khác của thành phố.