Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra tổ tiên của khoai tây hiện đại là kết quả của sự lai ghép tự nhiên cách đây 9 triệu năm giữa một loài cà chua hoang và một họ hàng xa có tên Etuberosum. Sự kiện này đã tạo ra một loài thực vật mới có khả năng hình thành củ, cơ quan lưu trữ dinh dưỡng giúp cây trồng thích nghi với môi trường lạnh giá dần tại dãy Andes.

Trong công bố trên tạp chí khoa học Cell, một nhóm các nhà sinh học tiến hóa và chuyên gia giải mã gene quốc tế đã công bố lời giải bất ngờ về nguồn gốc của khoai tây. Họ đã phân tích 450 bộ gene từ các giống khoai tây hoang và thuần hóa, và kết quả cho thấy khoảng 14 triệu năm trước, cà chua hoang và Etuberosum từng cùng tách ra từ một tổ tiên chung.

Đến khoảng 9 triệu năm trước, sự lai giống tự nhiên giữa hai nhánh này đã tạo ra loài cây có khả năng mọc củ, tiền thân của khoai tây hiện đại. Etuberosum chỉ gồm 3 loài, có hình dáng hoa và lá giống khoai tây nhưng không mọc củ. Các loài này hiện nay chỉ xuất hiện ở một số nơi biệt lập như đảo Juan Fernández giữa Thái Bình Dương và rừng nhiệt đới ở Chile.

Việc tiến hóa để mọc củ đã giúp khoai tây có lợi thế vượt trội trong môi trường khắc nghiệt, từ đó mở rộng chủng loài và tạo nên sự đa dạng phong phú như ngày nay. Giáo sư Sanwen Huang, chủ tịch Viện Khoa học nông nghiệp nhiệt đới Trung Quốc, trưởng nhóm nghiên cứu, chia sẻ rằng khám phá gene ẩn sau củ khoai tây có thể giúp các nhà nghiên cứu tạo ra giống khoai mới thích nghi tốt hơn với biến đổi khí hậu, sâu bệnh hay khô hạn.

Hiện đã có hơn 100 loài khoai tây hoang mọc củ, dù không phải loài nào cũng ăn được do chứa độc tố. Khoai tây hiện là cây lương thực quan trọng thứ ba toàn cầu, chỉ sau lúa mì và lúa gạo, góp phần vào 80% lượng calo nhân loại tiêu thụ. Hiểu được nguồn gốc tiến hóa của khoai tây có thể giúp các nhà nghiên cứu tạo ra giống khoai mới với đặc tính tốt hơn.

Tổ chức Lương nông của Liên Hiệp Quốc (FAO) đã quyết định lấy năm 2008 là Năm quốc tế khoai tây, nhằm tôn vinh giá trị của loại củ này. Khoai tây vẫn là cứu cánh tại nhiều vùng khô hạn, mùa hè ngắn và địa hình cao, nơi mà lúa hay ngô không thể trồng được. Và nguồn gốc kỳ lạ của loài củ này, một sự kết hợp tình cờ giữa hai giống cây chẳng liên quan, lại chính là điều khiến nó đặc biệt. [Cell]

Tối ngày 19 tháng 7, tại Nhà văn hóa Thanh niên (Phường Sài Gòn), Tổng lãnh sự quán Mỹ tại TP.HCM đã tổ chức chương trình ‘Khám phá nông nghiệp Mỹ’ nhân kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mỹ. Sự kiện kéo dài trong hai ngày 19 và 20 tháng 7 này mang đến cơ hội cho những người tham gia trải nghiệm và khám phá nhiều sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao từ Mỹ.

Trong chương trình, khách tham dự có thể thưởng thức và khám phá đa dạng các sản phẩm thực phẩm và đồ uống cao cấp nhập khẩu trực tiếp từ Mỹ. Các mặt hàng bao gồm thịt bò, gà, heo, các loại phô mai và khoai tây; trái cây tươi như táo, việt quất, anh đào, xuân đào; cùng với các sản phẩm trái cây sấy khô, đậu, thực phẩm đóng hộp và rượu vang.

Bên cạnh việc nếm thử các sản phẩm, sự kiện này cũng mang đến cơ hội để khách tham quan tìm hiểu thêm về các sản phẩm nông nghiệp độc đáo khác của Mỹ. Một số sản phẩm nổi bật có thể kể đến như thời trang làm từ bông Mỹ và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe cho thú cưng.

Bà Carolee A. Williamson, quyền Tổng lãnh sự Mỹ tại TP.HCM, đã có những lời chia sẻ trong buổi khai mạc sự kiện. Theo bà, kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và Việt Nam được nhân dịp này thông qua việc tổ chức một loạt hoạt động giới thiệu các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao và an toàn của Mỹ đến người tiêu dùng Việt Nam. Sự kiện này không chỉ là dịp để kết nối người dân hai nước mà còn là là ngày kỷ niệm lịch sử mối liên kết bền chặt giữa ngành thực phẩm, đồ uống và nông nghiệp hai nước, vốn đã và đang bổ sung hỗ trợ cho nhau.