Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, mua bán hàng hóa trên mạng xã hội đã trở thành một xu hướng phổ biến. Tuy nhiên, ẩn sau sự tiện lợi và nhanh chóng của hình thức mua bán này là những rủi ro về hàng giả, hàng kém chất lượng. Gần đây, trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Facebook, Zalo, xuất hiện rất nhiều tài khoản quảng cáo và bán các loại hàng hóa như thực phẩm chức năng, thuốc đông y, mỹ phẩm, thực phẩm với những lời quảng cáo hấp dẫn và đôi khi là夸張 như “Cam kết hàng Nhật nội địa”, “Xách tay chuẩn Âu”, “Trị khớp tận gốc sau 7 ngày”, “Trắng da thần tốc”, hay “Uống 2 hộp giảm 4-8kg/tuần”…

Điều đáng chú ý là hình thức kinh doanh này không khác gì một dạng bán hàng “đa cấp”, nơi mà bất kỳ ai cũng có thể trở thành người tiếp thị liên kết hoặc tư vấn bán hàng mà không cần bất kỳ chuyên môn hay thông tin về tính pháp lý cũng như chất lượng sản phẩm. Nguồn gốc của những sản phẩm này đôi khi không rõ ràng, có thể từ nước ngoài. Điều này gây ra những lo ngại lớn về an toàn và chất lượng của sản phẩm mà người tiêu dùng đang mua.

Như vậy, người tiêu dùng cần phải cẩn thận và tỉnh táo khi mua hàng trên mạng xã hội. Họ cần kiểm tra kỹ lưỡng thông tin về sản phẩm và người bán trước khi quyết định mua. Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng cần có những biện pháp kiểm soát và quản lý chặt chẽ hơn đối với hình thức kinh doanh này để đảm bảo quyền lợi và sự an toàn cho người tiêu dùng.

Để có thể nhận biết và tránh xa những dạng hàng hóa kém chất lượng, người tiêu dùng nên tìm hiểu và tiếp cận những thông tin trên các TikTok, Facebook và các trang mạng xã hội khác một cách có chọn lọc. Họ cũng có thể tra cứu thông tin về sản phẩm và người bán thông qua các trang web kiểm tra và đánh giá sản phẩm trực tuyến.

Bên cạnh đó, chính những người tiêu dùng cũng cần nâng cao nhận thức về vấn đề này và có những hành động cụ thể để bảo vệ quyền lợi của mình cũng như góp phần xây dựng một môi trường mua bán trực tuyến lành mạnh và an toàn.

Tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng hiện đang trở thành một thách thức lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người tiêu dùng cũng như uy tín của các ngành công nghiệp và doanh nghiệp. Để có thể triệt tiêu tận gốc hàng giả, hàng kém chất lượng, sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng là điều cần thiết.

Thủ đoạn của các đối tượng sản xuất hàng giả ngày càng tinh vi. Các đối tượng đã lợi dụng thương mại điện tử và các trang mạng xã hội để kinh doanh hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng. Chúng sử dụng các tài khoản ảo, không đăng ký kinh doanh, không niêm yết địa chỉ cụ thể, thậm chí sử dụng kho hàng di động hoặc vận chuyển thông qua shipper, cộng tác viên trung gian, gây khó khăn trong công tác quản lý, kiểm tra và xử lý vi phạm.

Mới đây, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) Hà Nội đã bắt giữ một số lượng lớn nước hoa giả và mỹ phẩm mang nhãn hiệu nổi tiếng như GUCCI, LANCÔME, DIOR, LOUIS VUITTON, MOSCHINO, VALENTINO, MISS COCO. Đối tượng đã lợi dụng mạng xã hội và sàn thương mại điện tử để tiêu thụ hàng giả, hàng kém nhãn mác.

Để ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng, ngoài sự vào cuộc tích cực của lực lượng chức năng, còn đòi hỏi người tiêu dùng phải thông minh. Cần đẩy mạnh truyền thông, quảng bá sản phẩm, kết nối cung-cầu để giúp người tiêu dùng có thể nhận biết hàng thật và hàng giả.

Các chuyên gia và doanh nghiệp cho rằng cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Cơ quan quản lý cần tăng cường thanh tra, kiểm tra đột xuất tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái.

PGS.TS Nguyễn Thị Chính, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam, cho rằng cần xây dựng và bắt buộc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm để người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin về nguồn gốc, quy trình sản xuất của sản phẩm.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hà Nội sẽ phối hợp với Sở Công Thương Hà Nội và các doanh nghiệp tổ chức các chương trình kết nối cung-cầu, đưa hàng Việt về khu dân cư ngoại thành, các khu công nghiệp, khu chế xuất, qua đó giúp người dân được tiếp cận sản phẩm hàng Việt chất lượng, giá cả hợp lý.

Đồng thời, người tiêu dùng cũng cần cảnh giác và có kiến thức để phân biệt hàng thật và hàng giả. Việc trang bị kiến thức về nhận biết hàng giả và nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm sẽ giúp người tiêu dùng có thể bảo vệ quyền lợi của mình cũng như góp phần xây dựng một thị trường tiêu dùng lành mạnh.

Cuối cùng, các doanh nghiệp cần phải tích cực trong việc chống hàng giả, hàng kém chất lượng. Các doanh nghiệp cần có những giải pháp cụ thể và hiệu quả trong việc bảo vệ thương hiệu và sản phẩm của mình, từ đó nâng cao niềm tin của người tiêu dùng.

Tóm lại, để có thể chiến thắng trong cuộc chiến chống hàng giả, hàng kém chất lượng, cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị cũng như sự chung tay của người tiêu dùng. Chỉ khi có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng, chúng ta mới có thể xây dựng một môi trường tiêu dùng an toàn và lành mạnh.

Hiện tượng các KOL và Influencer trở thành xu hướng trên mạng xã hội đã trở nên phổ biến trong thời gian gần đây. Hàng trăm nghìn người theo dõi các tài khoản của họ để cập nhật thông tin và được truyền cảm hứng. Tuy nhiên, gần đây, một số influencer đã bị phát hiện quảng cáo sai sự thật, lợi dụng lòng tin của người hâm mộ để kiếm lợi nhuận.

Mới đây nhất, L.H.T – một influencer sở hữu gần 700.000 người theo dõi – đã bị cộng đồng mạng chỉ trích vì thiếu trung thực trong hoạt động quảng cáo. Cô không chỉ tham gia quảng bá mà còn đảm nhận vai trò đại sứ thương hiệu cho một số dòng mỹ phẩm phổ thông. Trên mạng xã hội, cô thường xuyên chia sẻ về hiệu quả sản phẩm này dưới dạng những ‘trải nghiệm cá nhân’, tạo cảm giác chân thật và gần gũi, khiến người theo dõi tin rằng đó là cảm nhận thực tế, không mang mục đích thương mại.

Tuy nhiên, người theo dõi tinh ý phát hiện trong các Vlog và hình ảnh đời thường do chính T. đăng tải, hầu như không thấy sự xuất hiện của những sản phẩm này. Thay vào đó là loạt mỹ phẩm cao cấp, đắt tiền đến từ các thương hiệu nổi tiếng khác. Sự mâu thuẫn giữa hình ảnh quảng bá và tiêu dùng thực tế làm dấy lên nghi ngờ đây là hình thức quảng cáo trá hình, lợi dụng cảm xúc và lòng tin của người theo dõi.

Theo anh Ngô Vũ Thế Thiên – founder một thương hiệu thời trang nội địa, việc ‘bán hình ảnh’ qua mạng xã hội đang là nguồn thu lớn với các influencer. Trên thực tế, việc dựng nên lối sống hoặc câu chuyện cá nhân để gia tăng độ tin cậy cho sản phẩm không còn xa lạ. Một influencer tầm trung ở Việt Nam có thể kiếm 30 -100 triệu đồng/tháng nếu làm việc đều đặn, còn các gương mặt nổi bật có thể thu về 500 triệu đồng đến 1 tỉ đồng/tháng.

Nhưng thu nhập càng cao thì trách nhiệm càng lớn. Một hình ảnh cá nhân dù được xây dựng khéo đến đâu nhưng nếu dẫn dắt sai lệch hành vi tiêu dùng thì hậu quả có thể là mất lòng tin hoặc đối diện hệ quả pháp lý. Từ trải nghiệm thật đến tù tội, trường hợp kênh TikTok ‘Gia đình Hải Sen’ là ví dụ. Từ hình ảnh gia đình khởi nghiệp thành công, Lê Văn Hải thu hút hàng triệu người theo dõi, tạo nhiều tài khoản cho con và mẹ, lồng ghép quảng cáo ‘siro ăn ngon Hải Bé’ vào các video có trẻ nhỏ để tăng độ tin cậy.

Đặc biệt, con của Hải được cho là thường xuyên sử dụng sản phẩm, nhằm tạo cảm giác chân thực và an toàn. Tuy nhiên, tháng 6 vừa qua, Công an tỉnh Ninh Bình đã khởi tố, bắt tạm giam Lê Văn Hải để điều tra về tội ‘Buôn bán hàng giả là thực phẩm’. Thông tin ban đầu cho thấy chỉ riêng sản phẩm ‘siro ăn ngon Hải Bé’ đã được bán ra hơn 100.000 hộp, mang lại doanh thu hơn 16 tỉ đồng.

Luật sư Trương Văn Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Trạng Sài Gòn, cho rằng influencer dùng hình ảnh cá nhân để quảng bá sản phẩm được xem là ‘người chuyển tải sản phẩm quảng cáo’. Việc này có vi phạm pháp luật hay không phụ thuộc vào mục đích quảng bá và tính minh bạch của nội dung, cụ thể là sản phẩm có bảo đảm chất lượng, nguồn gốc rõ ràng hay không.

Người tiêu dùng bị thiệt hại vì tin vào nội dung quảng cáo sai có quyền khởi kiện cá nhân hoặc tổ chức liên quan. Nếu có đủ chứng cứ, họ có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng. ThS Nguyễn Thị Thu Hiền, chuyên gia giáo dục, cho rằng khi người nổi tiếng chia sẻ trải nghiệm cá nhân, khán giả dễ tin vì cảm thấy gần gũi.

Nhưng nếu hình ảnh đó là giả thì việc lợi dụng niềm tin không chỉ thiếu trung thực mà còn có thể gây tổn thương tâm lý, nhất là với giới trẻ. Do đó, việc tăng cường kiểm tra và đưa ra các chế tài đối với các trường hợp quảng cáo sai sự thật là cần thiết để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và duy trì sự tin tưởng trên mạng xã hội.

Trong bối cảnh các influencer đang ngày càng trở nên phổ biến, việc nâng cao nhận thức về trách nhiệm của họ trong việc quảng bá sản phẩm là rất quan trọng. Đồng thời, người tiêu dùng cũng cần phải có tinh thần chủ động, cảnh giác trước các thông tin quảng cáo trên mạng xã hội để tránh bị lừa đảo.

Các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của các influencer trên mạng xã hội, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để tạo ra một môi trường mạng an toàn và lành mạnh cho tất cả mọi người. Như vậy, chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, mới có thể hạn chế được tình trạng quảng cáo sai sự thật và mang lại một không gian mạng xã hội đáng tin cậy cho người dùng.

Đội Quản lý thị trường số 2, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức giám sát tiêu hủy 37 bình rượu sâm với tổng khối lượng 142 lít không rõ nguồn gốc xuất xứ. Đây là tang vật vi phạm hành chính của Hộ kinh doanh V.B.N.S, có địa chỉ tại đường Lê Lợi, phường Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.

Trước đó, ngày 1/6/2025, Đội Quản lý thị trường số 2 phối hợp với Công an phường Trường Sơn tiến hành kiểm tra đột xuất Hộ kinh doanh V.B.N.S theo chỉ đạo của Giám đốc Sở Công Thương và Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa. Việc này nhằm thực hiện Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15/5/2025 và Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trong tình hình mới.

Trong quá trình kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện Hộ kinh doanh này đang bày bán 37 bình rượu sâm, tương đương 142 lít, nhưng không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ. Đồng thời, cơ sở cũng không có giấy phép bán lẻ rượu theo quy định của pháp luật.

Căn cứ vào hồ sơ vụ việc và mức độ vi phạm, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Hộ kinh doanh V.B.N.S số tiền 62,5 triệu đồng. Nguyên nhân là hai hành vi: Kinh doanh hàng hóa thuộc ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nhưng không có giấy phép; Kinh doanh hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp.

Số rượu vi phạm đã được tổ chức tiêu hủy theo đúng quy định dưới sự giám sát của Đội Quản lý thị trường số 2.

Đại diện Đội Quản lý thị trường số 2 cho biết, việc kiểm tra và xử lý nghiêm vụ việc này không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng mà còn thể hiện quyết tâm của lực lượng chức năng trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Phương châm của họ là “xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.

Trong thời gian tới, Đội Quản lý thị trường số 2 sẽ tiếp tục chủ động nắm chắc tình hình địa bàn, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường. Họ tập trung xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về an toàn thực phẩm, đo lường, giá cả, hàng giả, hàng kém chất lượng… Thông qua đó, lực lượng quản lý thị trường hướng tới mục tiêu xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh; bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người tiêu dùng và các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh chân chính.