Suốt hơn một năm qua, hàng nghìn cán bộ công an đã không ngại nắng mưa, ngày đêm rong ruổi khắp các làng quê Việt Nam để thu thập mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ. Nhờ vậy, hành trình “trả lại tên cho các Anh hùng” đã chuyển mình với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ gen tiên tiến, mở ra những bước đột phá đầy ý nghĩa.

Ngày 23/7/2024, nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn nút khởi động Ngân hàng Gen (ADN) thân nhân liệt sĩ chưa xác định thông tin và thân nhân liệt sĩ. Dự án do Bộ Công an đứng ra thực hiện, với sự đồng hành của GeneStory, đơn vị tiên phong trong việc tạo lập dữ liệu cho Ngân hàng gen.

Tròn một năm sau, dự án đã thu được hơn 51.000 mẫu gen từ khắp mọi miền đất nước. Mỗi mẫu gen là một tia hy vọng, thắp sáng niềm tin cho những gia đình vẫn ngày đêm mong ngóng. 16 gia đình đã tìm lại được hài cốt người thân, 16 liệt sĩ được trở về quê hương sau hàng chục năm nơi chiến trường xa.

Trong số những gia đình tìm được người thân, có gia đình liệt sĩ Lương Bá Nho, người đã hy sinh vào năm 1970. Hài cốt của anh được tìm thấy tại nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ, tỉnh Gia Lai, sau hơn 50 năm mất tích. Sự kiện này không chỉ mang lại niềm vui cho gia đình mà còn cho thấy hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ gen trong việc xác định danh tính liệt sĩ.

Giáo sư Vũ Hà Văn, nhà đồng sáng lập GeneStory, khẳng định rằng công nghệ gen tiên tiến sẽ giúp nối lại những mảnh ghép của quá khứ và hiện tại. “Mỗi một mẫu gen được thu thập hôm nay không chỉ là mẫu vật sinh học, mà còn là sự kết nối ký ức, sự nối dài của tình thân qua nhiều thế hệ.”

Dự án Ngân hàng Gen Việt Nam đặt mục tiêu thu thập 1 triệu mẫu gen từ thân nhân để xác định danh tính cho khoảng 500.000 liệt sĩ. Với sự hỗ trợ của các thuật toán AI và hệ thống dữ liệu tham chiếu đặc trưng của người Việt, dự án hứa hẹn sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong việc xác định danh tính liệt sĩ và ứng dụng trong các lĩnh vực khác như chăm sóc sức khỏe cá nhân hóa và y tế.

Nguyễn Hoàng Thái, một thanh niên 29 tuổi đến từ TP Cần Thơ, đã thực hiện một quyết định táo bạo khi từ bỏ công việc tại ngân hàng với mức thu nhập hàng tháng lên đến 2.000 USD (tương đương hơn 50 triệu đồng) để trở về quê hương và theo đuổi đam mê trồng nấm mối đen. Sau những thử nghiệm ban đầu không thành công, Thái đã áp dụng công nghệ cao vào trồng nấm và hiện tại đã đạt được doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi vụ.

Tốt nghiệp ngành Tài chính Ngân hàng từ Đại học Cần Thơ, Thái đã dành 7 năm làm việc tại một ngân hàng với mức thu nhập ổn định. Tuy nhiên, với đam mê nông nghiệp và mong muốn làm giàu từ mảnh đất quê nhà, anh đã quyết định nghỉ việc để theo đuổi giấc mơ của mình. Thái bắt đầu tìm hiểu về cách trồng nấm mối đen và đã tham quan nhiều trang trại trên cả nước để tích lũy kinh nghiệm.

Sau những thất bại ban đầu, Thái đã quyết định đầu tư vào trang trại nấm của mình. Với hơn 7.000 phôi nấm mối đen, anh đã áp dụng mô hình khép kín bằng vật liệu panel và lắp đặt hệ thống cảm biến internet vạn vật (IoT) để kiểm soát tự động các yếu tố nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng. Nhờ công nghệ, nấm phát triển ổn định và đạt chất lượng cao. Toàn bộ hệ thống được điều khiển từ xa qua điện thoại và gần như được tự động hóa hoàn toàn, giúp giảm đáng kể nhân công và thời gian chăm sóc.

Trang trại của Thái hiện cho năng suất khoảng 1,75 tấn nấm mỗi vụ, với giá bán từ 200.000-300.000 đồng/kg. Mỗi vụ, anh có doanh thu khoảng 350 triệu đồng. Một năm, anh trồng được hai vụ nấm. Thái khẳng định, nấm trồng ở trang trại của anh không sử dụng hóa chất, không chất bảo quản, không chất kích thích tăng trưởng. Sắp tới, anh dự định đưa sản phẩm của mình vào các kệ hàng ở siêu thị và xuất khẩu.

Thái cũng dự kiến mở thêm 2 trang trại nấm tại Ô Môn và Cái Răng. Anh cũng sẵn sàng chuyển giao công nghệ, quy trình trồng nấm để lan tỏa tinh thần khởi nghiệp nông nghiệp sạch cho thanh niên. Thái kỳ vọng góp phần giúp người trẻ có thêm động lực khởi nghiệp từ mô hình nông nghiệp để cùng viết tiếp câu chuyện phát triển bền vững cho nông nghiệp Việt Nam.

Với thành công của mình, Thái đã chứng minh rằng việc khởi nghiệp nông nghiệp sạch không chỉ mang lại lợi nhuận mà còn góp phần phát triển bền vững cho nông nghiệp Việt Nam. Câu chuyện của Thái là một ví dụ điển hình về việc thanh niên có thể tạo ra sự thay đổi tích cực trong lĩnh vực nông nghiệp.

Hiện tại, trang trại nấm của Thái đã trở thành một mô hình khởi nghiệp nông nghiệp sạch, hiệu quả và bền vững. Với sự hỗ trợ của công nghệ cao, Thái đã giảm thiểu được chi phí sản xuất và tăng năng suất nấm. Việc đưa sản phẩm vào siêu thị và xuất khẩu sẽ giúp tăng cường giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường cho nấm mối đen.