Chứng rối loạn tiền bạc, hay còn gọi là “money dysmorphia”, đang trở thành một vấn đề ngày càng phổ biến, đặc biệt là trong giới trẻ hiện nay. Tình trạng này mô tả khi một người có cái nhìn sai lệch hoặc méo mó về tình hình tài chính của bản thân, dẫn đến cảm giác bất an hoặc thiếu thốn về tiền bạc, ngay cả khi cuộc sống của họ vẫn đang ổn định.

Các chuyên gia tài chính và tâm lý học chỉ ra rằng chứng rối loạn tiền bạc có thể biểu hiện thông qua các dấu hiệu như sự lo lắng kéo dài về việc không có đủ tiền, ám ảnh về những khoản chi tiêu dù nhỏ, né tránh mọi hình thức chi tiêu, có xu hướng so sánh tình hình tài chính với người khác, tránh thảo luận về tiền bạc do lo lắng, và cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ sau khi chi tiêu.

Nguyên nhân của chứng rối loạn tiền bạc có thể bắt nguồn từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm những vấn đề liên quan đến bất ổn kinh tế, văn hóa so sánh, sự hối hả gia tăng trong cuộc sống, chấn thương trong quá khứ và các khuynh hướng cá nhân. Thế hệ trẻ ngày nay có khả năng cao mắc chứng rối loạn tiền bạc hơn so với các thế hệ trước, phần lớn do họ dành nhiều thời gian trên mạng xã hội, nơi họ thường xuyên tiếp xúc với những hình ảnh về cuộc sống xa hoa và những chuyến du lịch khắp nơi.

Ở Việt Nam, giới trẻ đang dành trung bình 7 giờ mỗi ngày để sử dụng mạng xã hội, một con số đáng báo động. Việc tiếp xúc thường xuyên với mạng xã hội có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn tiền bạc. Các chuyên gia khuyến cáo rằng giới trẻ cần có cái nhìn trung thực và rõ ràng về tài chính, đặt ra các mục tiêu cụ thể, lập kế hoạch tài chính và đặc biệt luôn chú ý đến tình hình tài chính cá nhân.

Để đối phó với chứng rối loạn tiền bạc, các chuyên gia tài chính và tâm lý học khuyên rằng mọi người nên xem tiền bạc như một công cụ, xác định rõ nguồn gốc của những lo lắng về tài chính, thay đổi góc nhìn về tiền bạc, cẩn thận khi sử dụng mạng xã hội, đánh giá thực trạng tài chính cá nhân một cách chính xác, học cách biết ơn những gì mình đang có và kịp thời gỡ bỏ các “điểm mù” về tài chính.

Bên cạnh đó, việc bình thường hóa các cuộc trò chuyện về tiền bạc và tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia trị liệu hoặc cố vấn tài chính cũng là những cách hiệu quả giúp giải quyết chứng rối loạn tiền bạc. Qua đó, mọi người có thể xây dựng một mối quan hệ lành mạnh và cân bằng với tiền bạc, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống.

Violet, một cô gái 22 tuổi đến từ Queensland, Úc, đã đạt được một cột mốc tài chính đáng ngưỡng mộ khi có hơn 100.000 USD (khoảng 2,5 tỷ đồng) tiền tiết kiệm. Không chỉ dừng lại ở đó, cô còn đặt mục tiêu mua nhà và trở thành ‘dân du mục kỹ thuật số’ trước khi bước sang tuổi 25.

Hành trình đến thành công của Violet bắt đầu từ khi cô còn là một sinh viên. Cô hiện đang học song bằng Cử nhân Kinh doanh chuyên ngành Kế toán và Cử nhân Kinh tế Bất động sản. Bên cạnh việc học, cô còn điều hành một tài khoản TikTok chuyên về tài chính cá nhân mang tên Organise My Money, thu hút hơn 170.000 lượt thích. Trên tài khoản của mình, Violet chia sẻ về các mẹo quản lý chi tiêu, bảng phân tích ngân sách và kế hoạch tiết kiệm cho sinh viên.

Để đạt được thành công như ngày hôm nay, Violet đã trải qua một hành trình không hề dễ dàng. Cô đã gửi hơn 60 đơn xin việc trong vòng 3 tháng nhưng chỉ nhận được 2 lời mời phỏng vấn. Khi đó, Violet chỉ là một sinh viên chưa có kinh nghiệm gì, nhưng cô muốn tìm cách kiếm nhiều tiền hơn để tự chủ cuộc sống.

Hiện tại, Violet đang làm 4 công việc cùng lúc, bao gồm trợ lý kế toán bán thời gian tại một startup, trợ lý hành chính cho một công ty tư vấn tài chính nhỏ, nhân viên ngành khách sạn và thỉnh thoảng làm việc tại chuỗi cửa hàng Bunnings. Tổng thu nhập của Violet rơi vào khoảng 1.200 USD/tuần (hơn 31 triệu đồng) sau thuế, tương đương hơn 60.000 USD (hơn 1,5 tỷ đồng) mỗi năm trước thuế.

Violet chia sẻ cô bắt đầu tiết kiệm từ năm 13 tuổi khi làm gia sư dạy piano và Toán ở thị trấn nhỏ của mình. Giờ đây, cô đã dành dụm được 110.000 USD (hơn 2,8 tỷ đồng) tiền tiết kiệm dùng làm đặt cọc mua nhà. Mục tiêu của Violet là mua bất động sản đầu tiên sau khi ra trường và có quyền kiểm soát cuộc sống của mình.

Sau khi tốt nghiệp, Violet dự định sẽ vừa làm việc từ xa, vừa du lịch – theo đuổi lối sống ‘digital nomad’ đang được nhiều người trẻ yêu thích. Cô sẽ thử sống và làm việc ở bất kỳ đâu mà cuộc sống đưa đến. Tài khoản TikTok của Violet đã thu hút hàng nghìn người theo dõi và trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều bạn trẻ.

Mặc dù làm việc 5 ngày mỗi tuần và dành phần lớn thời gian để học, kiếm tiền, Violet vẫn cố gắng cân bằng cuộc sống cá nhân. Cô đến phòng gym mỗi sáng với bạn thân, hẹn nhau uống matcha trước giờ làm và không bao giờ bỏ lỡ sinh nhật bạn bè hay những sự kiện quan trọng.

Động lực và kỳ vọng của Violet là khát khao tự do tài chính. Cô muốn có đủ tự do để làm điều mình thích, ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào. Mặc dù cho rằng Gen Z phải đối mặt với nhiều thách thức tài chính hơn các thế hệ trước, Violet vẫn tin rằng với kế hoạch rõ ràng, sự kỷ luật và không ngừng cố gắng, thế hệ trẻ hoàn toàn có thể đạt được điều mình mong muốn.