Alisa Phạm, một du học sinh Việt Nam 15 tuổi, đã tạo nên lịch sử trong lĩnh vực giáo dục tại New Zealand khi trở thành sinh viên người Việt trẻ tuổi nhất nhận bằng cử nhân. Cô bé sẽ tham dự lễ tốt nghiệp với thành tích ấn tượng này.

Alisa Phạm đã tốt nghiệp ngành nghiên cứu truyền thông tại Trường Đại học Công nghệ Auckland (AUT) và hiện đang theo đuổi hai chương trình thạc sĩ cùng lúc. Dự kiến, cô sẽ hoàn thành chương trình thạc sĩ ngành nghiên cứu triết học về trí tuệ nhân tạo (AI) tại AUT vào cuối năm nay và thạc sĩ ngành tâm lý học của Đại học Harvard (Mỹ) vào năm 2026.

Thành tích của Alisa Phạm đã giúp cô được vinh danh trong top 100 Thần đồng trẻ toàn cầu 2025 (Global Child Prodigy Awards – GCPA 2025) trong lĩnh vực giáo dục. Cô đang nghiên cứu về AI, tâm lý học, truyền thông và an ninh mạng. Bên cạnh đó, cô cũng làm trợ lý nghiên cứu cùng giảng viên Jennie Watts tại AUT.

Alisa Phạm chia sẻ rằng cô luôn xác định mình trong lĩnh vực tri thức, phân tích mọi khía cạnh, đặt câu hỏi đa chiều, phản biện và tìm ra giải pháp mới. Cô cũng muốn ứng dụng kiến thức vào quá trình học tập lẫn sinh hoạt hàng ngày.

Cô cũng mong muốn chia sẻ với các bạn học sinh đồng trang lứa trong nước về các phương pháp học tập, sự độc lập trong tư duy cùng những kỹ năng mềm. Để đạt được mục tiêu này, Alisa Phạm đã kiến tạo Ozone Points, một nền tảng trực tuyến giúp trẻ em, phụ huynh và mọi người tiếp cận, tham gia đăng ký trồng cây, giữ gìn môi trường thiên nhiên và góp phần hạn chế tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu.

Alisa Phạm tin rằng sức mạnh lớn nhất của chúng ta là đoàn kết và thấu hiểu lẫn nhau để hướng tới tương lai bền vững, hạnh phúc cho tất cả mọi người. Cô muốn theo đuổi việc học tập suốt đời và không ngừng phát triển.

AUT là một trong những trường đại học hàng đầu tại New Zealand, cung cấp nhiều chương trình học tập đa dạng và chất lượng cao. Alisa Phạm đã thể hiện khả năng học tập xuất sắc và đam mê của mình tại trường.

Đại học Harvard là một trong những trường đại học hàng đầu thế giới, và việc Alisa Phạm được chấp nhận vào chương trình thạc sĩ ngành tâm lý học của trường là một thành tích ấn tượng.

Nhiều phụ huynh hiện nay đang gặp phải tình cảnh khó khăn khi con mình không có thói quen dọn dẹp và thường để giường ngủ bừa bộn. Tuy nhiên, các nghiên cứu tâm lý gần đây đã chỉ ra rằng sự bừa bộn có thể có tác động tích cực đến sự sáng tạo của trẻ. Theo nghiên cứu của nhà tâm lý học Vohs vào năm 2023, những người ở trong môi trường bừa bộn có khả năng sáng tạo cao hơn 30% so với những người ở trong môi trường gọn gàng.

Cụ thể, trong nghiên cứu này, 48 người tham gia đã được yêu cầu liệt kê những công dụng sáng tạo của quả bóng bàn trong một căn phòng ‘gọn gàng’ hoặc ‘bừa bộn’. Kết quả cho thấy số lượng và chất lượng ý tưởng sáng tạo do nhóm phòng bừa bộn đề xuất cao hơn đáng kể. Ngoài ra, một nghiên cứu mở rộng khác cũng chỉ ra rằng những người có giường bừa bộn đánh giá khả năng sáng tạo của mình cao hơn 50% so với những người có giường gọn gàng. Điều này cho thấy rằng môi trường hỗn loạn có thể trực tiếp thúc đẩy tư duy phân kỳ, cho phép mọi người thoát khỏi khuôn khổ trong thời gian ngắn và có khả năng liên tưởng tự do.

Về cơ bản, một môi trường hỗn loạn truyền đi các tín hiệu ‘ngẫu nhiên’, và các tín hiệu ngẫu nhiên trong một môi trường hỗn loạn kích thích mạng lưới tư duy của con người. Ví dụ, kích thích tư duy sáng tạo, tư duy số không,… Tư duy từ con số không bắt nguồn từ khái niệm lập ngân sách từ con số không vào những năm 1970. Nó đề cập đến một cách suy nghĩ xem xét lại các vấn đề từ đầu bằng cách thoát khỏi khuôn khổ và kinh nghiệm hiện có. Cách suy nghĩ này ủng hộ việc gạt bỏ dữ liệu lịch sử và khuôn khổ hiện có và tái cấu trúc bản chất của thông tin hiện có. Mục đích của chế độ tư duy này là tìm kiếm sự đổi mới.

Ba đặc điểm của tư duy từ con số không là thiết lập lại từ đầu, định hướng mục tiêu và đột phá sáng tạo. Một môi trường hỗn loạn về cơ bản là một sự thiết lập lại, khiến các quy tắc và môi trường có trật tự trở nên ngẫu nhiên, cho phép mọi người tìm ra các giải pháp mới trong sự hỗn loạn. Con đường cơ bản của sự sáng tạo do sự hỗn loạn mang lại là môi trường định hình lại các mô hình nhận thức thông qua tính dẻo của não.

Rối loạn làm suy yếu cảm giác kiểm soát và kích hoạt mạng lưới chế độ mặc định/ACC của vỏ não vành trước DMN, do đó thúc đẩy các mối liên kết không liên quan từ xa và giải phóng tư duy khác biệt và sáng tạo của mọi người. Tuy nhiên, mọi thứ đều quá mức, và trong khi sự hỗn loạn phá vỡ sự cân bằng mang đến những ý tưởng tuyệt vời, nó cũng đi kèm với một số ‘rủi ro’ nhất định.

Ví dụ, một loạt hiệu ứng cửa sổ vỡ xuất hiện trong tâm lý học. Khi con người ở trong môi trường hỗn loạn trong thời gian dài, chức năng thùy trước trán của họ sẽ bị ức chế. Ngoài ra, môi trường lộn xộn sẽ làm tăng quá tải cảm giác ở một mức độ nhất định, làm tăng mức cortisol của một người, ức chế trạng thái thư giãn cần thiết cho tư duy sáng tạo và không có lợi cho tư duy phân kỳ.

Tóm lại, sự bừa bộn trong phòng sẽ có tác động đa chiều đến con người, vừa có lợi vừa có hại. Chúng ta cũng nên có thái độ biện chứng khi xem xét kết luận, bởi vì không bao giờ có một câu trả lời chuẩn mực cho việc làm thế nào để đạt được sự sáng tạo. Thông tin thêm về nghiên cứu tâm lý có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vấn đề này.