Chiều ngày 1/8, tại tỉnh Cà Mau, một buổi lễ kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành Quản lý nhà nước về công tác tôn giáo đã được tổ chức bởi UBND tỉnh. Sự kiện này nhằm ôn lại chặng đường 70 năm hình thành và phát triển của ngành tôn giáo, đồng thời đánh dấu một mốc son quan trọng trong lịch sử của ngành.

Về những cột mốc lịch sử quan trọng của ngành tôn giáo, bà Nguyễn Thu Tư, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Cà Mau, đã có bài ôn lại. Vào ngày 2/8/1955, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị định số 566, thành lập Ban Tôn giáo Chính phủ – cơ quan chuyên trách đầu tiên về công tác tôn giáo. Kể từ đó, ngành tôn giáo đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử với các tên gọi và mô hình tổ chức khác nhau.

Trong suốt quá trình phát triển, ngành tôn giáo luôn kiên định với phương châm ‘đoàn kết – ổn định – phát triển’, đóng góp vào việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giữ vững ổn định chính trị và thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Những nỗ lực của ngành tôn giáo đã giúp tăng cường sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau giữa các tôn giáo và cộng đồng, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của đất nước.

Ở tỉnh Cà Mau, hiện có 7 tổ chức tôn giáo được công nhận đang hoạt động với hàng trăm cơ sở thờ tự và hàng trăm nghìn tín đồ. Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Cà Mau, được thành lập từ tháng 3/2025, đang đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và thực hiện các chính sách tôn giáo của tỉnh. Sở đã tích cực triển khai các hoạt động nhằm tăng cường công tác tôn giáo, đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người dân.

Buổi lễ cũng là dịp để các đại biểu thảo luận và chia sẻ ý kiến về sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức tôn giáo. Sự hợp tác này đã góp phần quan trọng giúp công tác tôn giáo của tỉnh Cà Mau ngày càng vững mạnh, đáp ứng tốt các yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác quản lý nhà nước về tôn giáo. Ông cho biết tỉnh Cà Mau có nhiều tôn giáo cùng chung sống hòa thuận và khẳng định công tác quản lý nhà nước về tôn giáo đã tham mưu kịp thời cho cấp ủy và chính quyền địa phương. Điều này đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người dân, đồng thời kiên quyết đấu tranh với các hành vi lợi dụng tôn giáo để vi phạm pháp luật.

Ông Thăng cũng yêu cầu đội ngũ cán bộ làm công tác tôn giáo cần phải sâu sát, đồng hành với đồng bào các tôn giáo, tạo điều kiện để các tôn giáo hoạt động đúng pháp luật và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của địa phương. Cán bộ cần có tinh thần đoàn kết, tôn trọng và bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người dân, đồng thời đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác tôn giáo trong thời gian tới.

Trong dịp này, UBND tỉnh Cà Mau đã trao tặng bằng khen cho 7 tập thể và 26 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác quản lý nhà nước về tôn giáo, ghi nhận những đóng góp của họ cho sự phát triển của ngành. Đây là sự khích lệ và động viên đối với đội ngũ cán bộ làm công tác tôn giáo, góp phần tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác tôn giáo trong tương lai.

Ngày 02/8/1955, Thủ tướng Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ban hành Nghị định số 566/TTg, thành lập Ban Tôn giáo trực thuộc Phủ Thủ tướng. Sự kiện này đánh dấu sự hình thành của ngành quản lý nhà nước về tôn giáo, với tiền thân là Ban Tôn giáo Chính phủ. Để phát huy vai trò và truyền thống của ngành, ngày 27/5/2005, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 445/QĐ-TTg, công nhận ngày 02/8 hàng năm là ngày truyền thống ngành quản lý nhà nước về tôn giáo.

Trong 70 năm qua, công tác quản lý nhà nước về hoạt động tôn giáo đã tạo ra sự chuyển biến lớn trong đời sống tôn giáo ở nước ta. Hoạt động tôn giáo đã tuân thủ pháp luật, phát huy các giá trị tích cực trong đời sống xã hội của người dân. Việc quản lý nhà nước về tôn giáo không chỉ đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của công dân mà còn hướng dẫn, hỗ trợ các tổ chức tôn giáo hoạt động theo đúng quy định của pháp luật, hiến chương, điều lệ giáo hội.

Mới đây, ngày 01/7/2025, hệ thống chính trị cả nước đã triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tây Ninh được thành lập từ việc sáp nhập Ban Dân tộc – Tôn giáo thuộc Sở Nội vụ tỉnh Long An và Ban Tôn giáo – Dân tộc thuộc Sở Nội vụ tỉnh Tây Ninh. Sự hình thành Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tây Ninh góp phần quản lý chặt chẽ các hoạt động tôn giáo trên địa bàn, đồng thời trở thành đầu mối liên lạc giữa các tôn giáo với Nhà nước.

Qua đó, tạo mọi điều kiện để các tôn giáo hoạt động thuận lợi, phát huy các giá trị tích cực của tôn giáo trong đời sống xã hội và xây dựng, phát triển tỉnh nhà. Tỉnh Tây Ninh hiện có 11 tôn giáo, 4 tổ chức tôn giáo, 368 tổ chức tôn giáo trực thuộc, 923 cơ sở tôn giáo với hơn 5.600 chức sắc, hơn 12.000 chức việc và gần 1.277.000 tín đồ, chiếm 39,24% dân số của tỉnh.

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Tây Ninh sẽ tiếp tục phối hợp ngành chức năng, chính quyền địa phương nắm chắc tình hình đối với hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo; hướng dẫn, tạo điều kiện cho các tổ chức tôn giáo, chức sắc, chức việc, tín đồ tôn giáo hoạt động theo đúng quy định pháp luật, hiến chương, điều lệ giáo hội. Trong thời gian tới, Sở sẽ tập trung hướng dẫn Hồi giáo tổ chức Đại hội đại biểu Cộng đồng Hồi giáo Islam tỉnh, nhiệm kỳ 2025-2030 và các lễ trọng của tôn giáo như: Cao Đài Tây Ninh tổ chức Đại lễ Hội Yến Diêu Trì Cung, lễ kỷ niệm Hoằng khai đại đạo; Phật giáo tổ chức khóa An cư kiết hạ, lễ Vu lan báo hiếu; Công giáo, Tin Lành tổ chức lễ Giáng sinh,…

Sở cũng sẽ xem xét, giải quyết kịp thời các hồ sơ liên quan nhu cầu hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân tôn giáo theo quy định của pháp luật; tổ chức lớp bồi dưỡng cho cán bộ, công chức làm công tác tín ngưỡng, tôn giáo các cấp trong tỉnh. Đồng thời, tích cực phối hợp các cấp, các ngành vận động đồng bào tôn giáo, dân tộc tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng ở địa phương.

Trong bối cảnh hiện nay, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, và chính sách pháp luật đang là một nhiệm vụ quan trọng. Một trong những điểm nhấn quan trọng trong giai đoạn này là việc tham mưu cho cấp thẩm quyền ban hành Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020 về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Đây là một bước tiến quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Bên cạnh đó, đơn vị cũng đã tích cực tham mưu ban hành các nghị định về công tác dân tộc, về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo và các thông tư hướng dẫn để chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025. Những nỗ lực này đã góp phần quan trọng vào việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế, chính sách pháp luật về công tác dân tộc.

Tuy nhiên, công tác xây dựng pháp luật vẫn còn một số hạn chế cần được khắc phục. Để đạt được kết quả tốt hơn, cần tiếp tục nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế. Công tác xây dựng pháp luật phải tiên phong, đi trước và lấy chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng thể chế là ưu tiên hàng đầu. Đặc biệt, cần chuyên nghiệp hóa nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật; tăng cường kiểm tra, giám sát; xác định công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên của Bộ, cơ quan.

Vụ Pháp chế đã tham mưu ban hành Kế hoạch rà soát, hoàn thiện hệ thống, cơ chế, chính sách, pháp luật về lĩnh vực công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Đồng thời, Vụ cũng đã tham mưu ban hành Kế hoạch xây dựng Đề án phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng và địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số; quyết định thành lập Tổ soạn thảo xây dựng dự thảo Đề án Phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhiệm vụ ưu tiên trong năm 2026 là đề xuất Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết mới về chủ trương, chính sách lớn, các đột phá chiến lược tầm nhìn đến năm 2045 về công tác dân tộc và trình Quốc hội sửa đổi Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Đây là một nhiệm vụ quan trọng nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế, chính sách pháp luật về công tác dân tộc, đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của công dân.