Khả năng Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell có thể dẫn đến một cuộc chiến pháp lý kéo dài, với những tác động không thể đoán trước được đối với ngân hàng trung ương, thị trường tài chính và toàn bộ nền kinh tế. Các chuyên gia về pháp lý và chính sách cho rằng tình huống này đặt ra nhiều câu hỏi về quyền hạn của người đứng đầu Nhà Trắng và tính độc lập của Fed.
Một vấn đề cốt lõi trong tình huống này là liệu Tổng thống Trump có quyền lực để cách chức ông Powell hay không. Câu trả lời gần như chắc chắn là không, trừ khi có ‘nguyên nhân chính đáng’. Tuy nhiên, việc xác định ‘nguyên nhân chính đáng’ có thể rất chủ quan và phụ thuộc vào nhiều yếu tố phức tạp.
Nếu ông Trump cố gắng sa thải ông Powell, khả năng cao là ông Powell sẽ khởi kiện. Vụ kiện này có thể sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Trước đây, tòa án này đã phán quyết rằng Fed, với tư cách là một thực thể đặc biệt, và các thống đốc của cơ quan này không thể bị thay đổi nhân sự một cách tùy tiện. Điều này cho thấy rằng việc sa thải ông Powell sẽ không đơn giản và có thể gặp nhiều khó khăn pháp lý.
Ông Powell còn có thể yêu cầu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) giữ lại ông làm Chủ tịch, giúp ông tiếp tục có ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. Việc này có thể diễn ra vì trong lịch sử, Chủ tịch FOMC luôn là Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, nhưng không phải là một yêu cầu bắt buộc. Điều này cho phép ông Powell duy trì vị trí và vai trò của mình trong quá trình ra quyết định về chính sách tiền tệ.
Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cắt giảm lãi suất, điều này có thể gây ra những hệ quả kinh tế đáng kể. Ông Trump muốn lãi suất thấp hơn nhiều và ông muốn điều đó ngay bây giờ, bất kể những hệ quả kinh tế có thể xảy ra. Điều này đặt ra câu hỏi về việc liệu áp lực từ Tổng thống có ảnh hưởng đến quyết định của Fed hay không.
Các chuyên gia nhận định rằng nếu ông Trump sa thải ông Powell, điều đó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho thị trường và kinh tế. Việc sa thải ông Powell khó có thể thay đổi cách tiếp cận của FOMC đối với chính sách tiền tệ và có thể còn làm cứng rắn hơn lập trường của họ về lãi suất. Điều này có thể dẫn đến tình trạng thị trường tài chính bất ổn và ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế.
Hơn nữa, chi phí về danh tiếng từ việc sa thải ông Powell sẽ khó có thể khắc phục. Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể dẫn đến chính sách tiền tệ yếu kém, tương tự như những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, với những hậu quả bất lợi cho lạm phát. Việc duy trì tính độc lập của Fed là rất quan trọng để đảm bảo rằng cơ quan này có thể thực hiện nhiệm vụ của mình một cách hiệu quả và không bị ảnh hưởng bởi áp lực chính trị.
